شنیده ها: روزهای اول پاییز تا همین چندروز پیش، ایرانیها امیدشان را از آسمان پس گرفته بودند؛ پاییز گرم و آلودگی در سراسر ایران، آنقدر پررنگ بود که حتی وقتی میانه آبانماه، بعضی کارشناسان هواشناسی گفتند زمستان پربارشی در راه است و هنوز میشود امید داشت که کمی تعداد روزهای خشک ایران کم شود، باز هم کسی چندان باور نکرد.
پیشبینیها، اما حتی زودتر از موعد، درست از آب درآمدند و چندروز مانده به شروع زمستان، ایران را برف و باران برداشت. حالا بیشتر استانها و شهرهای ایران درگیر سامانهای پربارش شدهاند که گفته میشود قرار است تا ۱۰ روز آینده با ورود سامانههای دیگر تشدید شوند و اینطور که پیداست، فعلاً آسمان با سرزمین ایران آشتی کرده.
بالاخره تهران بارانی شد؛ هرچند همچنان بیش از ۹۶ درصد نسبت به سالهای گذشته عقب است. همزمان هواشناسی برای ۱۹ استان بارندگی، رعد و برق، بارش برف در مناطق سردسیر و ارتفاعات و تگرگ برای نقاط مستعد پیشبینی کرده. قرار گرفتن این آمار در کنار هم احتمالا نشانههایی از امید برای بحران آب ایران داشته باشد؛ غافل از اینکه بارشها در طول سال تنها میتوانند ذخایر سطحی تهران را پر کنند؛ پس این آغاز ماجراست.
بحران آب در ایران وارد مرحلهای بحرانی و چندلایه شده است. از کاهش شدید منابع تجدیدپذیر تا فرونشست زمین و تهدید امنیت غذایی، نشانههای هشدارآمیز در سراسر کشور دیده میشود.
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان محیطزیست، گفته است: «اصفهان در ۳۰ سال آینده شش متر فرو میرود.» جملهای که شاید برای بسیاری اغراقآمیز به نظر برسد، اما دادههای ماهوارهای و تحلیلهای زمینشناسی نشان میدهند این هشدار نهتنها اغراق نیست، بلکه احتمالا خوشبینانه هم هست. پرسش اصلی این است: اگر اصفهان در حال نشست است، چه چیزی در زیر این خاکستر آرام جان میدهد؟
لایه نمک از کیلومترها دورتر برق میزند. لاشه پرندهها و جانوران گویی مومیایی از قرنها پیش زیر تابش مستقیم آفتاب هستند که تصویری غریب به وجود آورده است. هوا گرم و کشنده است. هیچ موجود زندهای در دشتهای مرکزی ایران زندگی نمیکند. تمام دشتهای فلات مرکزی به دشت لوت و دشت کویر شباهت دارند. دشتهایی که در ۵۰ سال قبل گاهی حتی تالابهای فصلی را در خود میدید و در ماههایی از سال پرندگان مهاجر آنجا رفتوآمد میکردند. اکنون زایندهرود، گاوخونی، مهارلو، بختگان، پریشان، حوض سلطان، دریاچه نمک و... کاملاً خشک شدهاند. مناطق مرکزی ایران شبیه به صحرای آفریقا و عربستان است.
چندسالی است که دیگر ناترازی برای توضیح وضعیت انرژی کشور در حوزه برق و گاز گویا نیست و کارشناسان صحبت از بحران برقی و گازی میکنند. در این حین که کشور دچار بحران انرژی است، ذخایر سدهای کشور نیز بسیار کاهش پیدا کرده است و بارندگیها نیز به مراتب کمتر شده و بسیاری هشدار بروز یک بحران آبی را در کشور میدهند؛ بنابراین سوال میشود که آیا در چندسال آینده آب هم به وضعیت گاز و برق مبتلا میشود؟
فیروز قاسمزاده، سخنگوی صنعت آب، در جدیدترین اظهارنظر خود در خصوص وضعیت بارشهای کشور و به ویژه وضعیت سدهای تهران گفته است «سدها در مقایسه با متوسط پنج سال گذشته دارای کاهش ۱۰ درصدی است. همچنین درصد پرشدگی سدهای پایتخت ۱۵ درصد است.
ایران از مرحله درگیری با بحران آبی به مرحله فلاکت آبی نزدیک شده است ن حتی در نقاطی از ایران بحران به شرایط فلاکت آبی رسیده است.شاخص فلاکت آب کشور نشان می دهد که وضعیت برخی از استان های ایران وخیم تر شده است.