شنیده ها

شنیده ها: سال ۱۴۰۳ با همه تلخکامی‌های خود، روبه پایان است. توالی مجموعه‌ای از رخداد‌های عظیم غیراقتصادی با شوک‌های بسیار بالا به اقتصاد، به همراه تشدید ناترازی‌ها در برق و گاز، امسال را به یکی از تلخ‌ترین سال‌ها برای مردم و فعالان اقتصادی تبدیل کرد. اما جهش‌های اخیر نرخ ارز نیز چالش جدیدی بود که بی‌گمان بر برداشت فعالان و آحاد اقتصادی از چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ ازجمله افزایش نااطمینانی‌ها مؤثر خواهد بود.

کارشناسان و فعالان اقتصادی در گفت‌و‌گو با «فرهیختگان» معتقدند پیش‌بینی چشم‌انداز سال آینده به واسطه پیچیدگی‌های خاصی که ناشی از سایه سیاست بر سر اقتصاد بوده، بسیار دشوار است. با این حال، آنان در دو سناریو به تشریح دیدگاه‌ها و برآورد‌های خود از وضعیت متغیر‌های اقتصاد کلان در سال آتی پرداخته‌اند.

شنیده ها: «وعده‌هایی را که داده‌ام فراموش نمی‌کنم»؛ مسعود پزشکیان صبح روز ۲۲ بهمن ماه با نوشتن همین یک خط در شبکه اجتماعی ایکس، داغ دل بسیاری را تازه کرد. او که این روز‌ها خود را در مقابل مجلس شورای اسلامی به شدت تنها حس می‌کند، از سوی طرفداران دیرین و گروهی از اصلاح‌طلبان که برای رای آوردنش از جان مایه گذاشته بودند، مورد انتقاد زیادی قرار دارد.

پزشکیان پیش از آنکه راهی ساختمان ریاست جمهوری در پاستور شود، چهار وعده اصلی داشت. وعده‌هایی که باعث شد بتواند در دور دوم انتخابات سعید جلیلی را شکست داده و او را مانند تمام ادوار انتخاباتی که شرکت کرده، از کسب اعتماد رای‌دهندگان محروم کند. اما این وعده‌ها کدامند و چه سرنوشتی پیدا کرده‌اند؟

شنیده ها: اندیشمندان و مفسران سیاسی نیز باید گاهی به پیش‌بینی‌های گذشته خود نگاهی بیندازند و اشتباهات خود را مرور کنند. تصور کنید چه اتفاقی می‌افتاد اگر تحلیلگران برجسته‌ای مثل «توماس فریدمن»، «جو اسکاربرو»، «ریچل مدوم»، «جانان گانش»، «فرید زکریا»، «گلن گرینوالد»، «یان برمر» و «آن اپلباوم» هر ساله گزارشی درباره تحلیل‌ها و برداشت‌های نادرست سال گذشته خود ارائه می‌دادند. 

در نهایت، هیچ‌کس از اشتباه مصون نیست. حتی اگر به گفته «فیلیپ تتلاک»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پنسیلوانیا اعتقاد داشته باشید. حتی کارشناسان برجسته نیز در پیش‌بینی آینده با مشکل روبه‌رو می‌شوند. تأمل صادقانه درباره اشتباهات، هم برای فرد و هم برای عموم آموزنده است و زمینه‌ای فراهم می‌کند تا همه از آن اشتباهات درس بگیرند.

شنیده ها: تکلیف افزایش حقوق ۱۴۰۴ کارگران همان‌طور که از قبل قابل پیش‌بینی بود در روز‌های آخر اسفند مشخص می‌شود. وزیر کار پیش از این وعده داده بود مذاکرات عموما پرحاشیه نمایندگان کارگران با جامعه کارفرمایی که زیر سایه نظارت دولت برگزار می‌شود تا سه‌شنبه همین هفته به سرانجام برسد، اما اگر تنها کمی درباره سابقه این جلسات اطلاع داشته باشید، می‌دانید رسیدن به نظری واحد در آن تقریبا سخت و در مواقعی حتی غیرممکن است، چون دو طرف ماجرا اصرار دارند حرف خودشان به کرسی بنشیند. 

نمایندگان کارگری، روی تامین هزینه زندگی و خرج معاش طبقه خودشان تاکید می‌کنند و کارفرما‌ها می‌گویند افزایش حقوق باید به شکلی باشد که از عهده پرداختش بربیایند. خود دولت هم دغدغه تورم را دارد و دوست ندارد کارفرمای بخش خصوصی در سال آینده حقوق کارگران را بیش از اندازه‌ای که خودش برای افزایش حقوق کارمندان تعیین کرده بالا ببرد. با توجه با این موارد، افزایش حقوق ۱۴۰۴ کارگران در سه سناریو قابل پیش‌بینی است که هر کدام آنها مزایا و معایبی دارند.

شنیده ها: در ۱۸ اسفند محمد جوان بخت «معاون امور آب در وزارت نیرو» اعلام کرد که وضعیت آب تهران در شرایط بحرانی قرار گرفته و سد لتیان فقط ۱۰ درصد آب دارد.

کمبود آب در تهران فقط مختص به سد لتیان نیست. در روز‌های گذشته خبر‌هایی مبنی بر کاهش حجم ذخیره سد کرج و امکان جیره بندی در تهران منتشر شد که نشان دهنده وضعیت آب در این استان است. در عین حال کمبود آب در سایر استان‌ها نیز وجود دارد. با توجه به اهمیت موضوع در کشور، پرسش‌های درخصوص چرایی این وضعیت و راه حل‌های آن در جامعه مطرح است.«دکتر سعید جمالی مدیر دفتر پژوهش و مدیریت دانش شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی» در گفت‌و‌گو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است.

شنیده ها: «آسایش، آرامش و استراحت ضد گرفتاری‌های ناشی از کار و شغل» معنا و ریشه واژه فراغت است. سفر رفتن گرچه یکی از راه‌های رهایی از بند فشار کار و زندگی روزمره بوده است، اما هر سال بستن بار سفر برای خانوار‌های ایرانی سخت‌تر و دورتر می‌شود. تا حدی که پس از لوازم خانگی، پوشاک و خوراک قسطی، امسال در آستانه نوروز با موج تبلیغات سفر قسطی از سوی برخی سکو‌ها مواجه هستیم.

صنعت گردشگری ایران که طی سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی از سیاسی گرفته تا شیوع ویروس کرونا مواجه بوده است، حال به نظر می‌رسد که سهم سفر در سبد هزینه خانوار ایرانی به میزان چشمگیری کوچک‌تر شده است.

شنیده ها: اوایل اسفندماه امسال، همایشی در تهران با عنوان چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴ برگزار شد که سخنرانانی شاخص به خصوص در حوزه اقتصاد داشت. حتی فردی مانند محمود سریع‌القلم، استاد شناخته شده علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی نیز محور سخنرانی خود را موضوع اقتصاد قرار داده بود، اما از دریچه تخصص خود.

در این گزارش ارائه محمود سریع‌القلم و مسعود نیلی استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف را مورد توجه قرا می‌دهیم. جست‌و‌جو میان سطور سخنرانی این شخصیت برجسته دانشگاهی که هر کدام در حوزه تخصصی خود شناخته‌شده هستند، نشان می‌دهد که مسیر پیش روی کشور در سال آینده چیست و چه راه‌هایی برای پرهیز از دچار شدن به این شرایط وجود دارد.

شنیده ها: طی سه ماه گذشته، رژیم جدید دمشق به طرق مختلف بیان کرده که تمایلی به درگیری با اسرائیل ندارد. این پیام به‌طور محرمانه و از طریق واسطه‌ها و همچنین مصاحبه‌های متعدد اعلام شده است. احمد الشرع رهبر جدید سوریه در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی تایمز لندن گفت: «ما خواهان درگیری با اسرائیل یا هیچ کشور دیگری نیستیم و نمی‌گذاریم سوریه به پایگاهی برای حملات تبدیل شود. 

مردم سوریه نیازمند آرامش‌اند. حملات باید متوقف شوند و اسرائیل به مواضع قبلی‌اش بازگردد.»، اما اسرائیل این پیام‌های مکرر صلح را به‌عنوان نشانه ضعف تعبیر کرده و بر شدت اقدامات تهاجمی خود افزوده است.

شنیده ها: ماجرای تعطیلی یک روز دیگر به جز جمعه‌ها به عبارتی، تعطیلات ۲ روزه در کشور، موضوعیست که حداقل در ۲ دهه اخیر بار‌ها و بار‌ها به مجلس رفته، اما بی نتیجه مانده است. اخیرا نمایندگان مجلس روی تعطیلی پنجشنبه‌ها به اجماع نظر رسیده‌اند، اما برای رفع ایراد شورای نگهبان، استثنا‌هایی را برای تعطیلی پنجشنبه‌ها تعیین کرده‌اند.

تعطیلی پنج شنبه‌ها به معنای تحدید روز‌های ارائه خدمت توسط دستگاه‌های دولتی از ۶ به ۵ روز هفته است. تعطیلی پنجشنبه‌ها در مصوبه مجلس شامل تمامی دستگاه‌های اجرایی اعم از ستادی و استانی است.

شنیده ها: نزدیک شدن دیدگاه ترامپ و پوتین درخصوص مسأله جنگ اوکراین، بازتاب‌های گوناگونی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی دارد. یکی از این بازتاب‌ها از دید کارشناسان سیاست خارجی، در حوزه روابط روسیه و ایران خواهد بود.

یکی از مهمترین پرسش‌های این روزها این است که با آب شدن یخ‌ها در روابط مسکو و واشنگتن، آیا میزان تحریم ها، به ویژه تحریم‌های نفتی اعمال شده علیه مسکو کاهش پیدا خواهد کرد؟ این ایده را یورونیوز در گزارشی مورد بررسی قرار داده و مدعی شده است که با توجه به تمایل روسیه برای افزایش همکاری بین آمریکا، روسیه و عربستان سعودی در بخش انرژی و برنامه ترامپ برای اعمال سیاست فشار حداکثری دو علیه صادرات نفت ایران، شرایط برای ایران در بازار جهانی انرژی به‌ویژه پس از آتش‌بس احتمالی در اوکراین سخت‌تر خواهد شد.