شنیده ها

شنیده ها: پس از مذاکرات سازنده‌ای که هفته گذشته در عمان برگزار شد، دولت ترامپ اکنون فرصتی منحصر‌به‌فرد برای بازتنظیم روابط خود با تهران به دست آورده است. اما این فرصت تنها در صورتی ارزشمند خواهد بود که دیپلماسی با تغییرات ملموس در سیاست‌ها همراه شود؛ تغییراتی که قادر باشند به‌طور مؤثر فصل جدیدی در روابط دو کشور آغاز کنند.

تنها چند هفته پس از افزایش حضور نظامی ایالات متحده و یک ماه پس از آغاز حملات هوایی علیه اهدافی در یمن، مقامات آمریکایی و ایرانی تایید کرده‌اند که دور دوم مذاکرات احتمالاً در رُم، پایتخت ایتالیا برگزار خواهد شد. استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در مذاکرات هسته‌ای، به‌تازگی این ابتکار دیپلماتیک را تلاشی برای کاهش تنش‌ها از طریق «گفت‌و‌گو» به جای شدت بخشیدن به فشار‌های نظامی توصیف کرده است.

شنیده ها: رسانه سعودی عکاظ در گزارشی به تحلیل سفر اولین وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران پرداخته و می‌نویسد: سفر شاهزاده خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان سعودی به جمهوری اسلامی ایران نشان دهنده تعهد رهبری عربستان به تقویت و توسعه روابط دو کشور در چارچوب تعهد خود به توافق پکن و ارتقای سطح هماهنگی و همکاری بین پادشاهی و جمهوری اسلامی ایران به گونه‌ای است که منافع مشترک آنها را تامین کند و به تقویت روابط دوجانبه کمک کند.

عکاظ در ادامه می‌نویسد: سفر وزیر دفاع عربستان به ایران در چارچوب گفت‌و‌گو در مورد آخرین تحولات منطقه، تبادل نظر در مورد تحولات منطقه و بین المللی و رسیدگی به موضوعات مورد علاقه انجام می‌شود.

شنیده ها: ایران به طور بالقوه با بازگشت همه تحریم های سازمان ملل که به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با قدرت‌های جهانی لغو شده بود، مواجه است.

به عنوان بخشی از برجام، سازوکاری به نام "اسنپ بک" یا "مکانیسم ماشه" معرفی شده که به هر کشور امضا کننده آن توافق نامه اجازه می‌دهد در صورتی که مشکوک به عدم پایبندی ایران به تعهدات خود نسبت به مفاد برجام بود برای فعال کردن آن مکانیسم اقدام کند.

شنیده ها: اعمال شدیدترین تحریم‌ها از زمان خروج ترامپ از برجام، از سویی تجهیزات ایران را آنقدر فرسوده کرده که امکان برداشت منابع انرژی خود را ندارد و از سوی دیگر امکان سرمایه‌گذاری خارجی نیز دریغ شده و ایران را در بحران ناترازی انرژی قرار داده است. اکنون که راه مذاکره گشوده شده و پزشکیان هم از موافقت رهبر انقلاب با سرمایه گذاری آمریکایی‌ها خبر داده است، بار دیگر نیاز ضروری به حضور این شرکت‌های آمریکایی و سرمایه‌گذاری آنها در ایران، به خصوص در حوزه انرژی خود را نمایان می‌کند.

روز چهارشنبه، بیستم فروردین ماه مسعود پزشکیان در سخنرانی که به مناسبت روز ملی فناوری هسته‌ای داشت، خبر مهمی از موافقت رهبر انقلاب با سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران داد. پزشکیان در بخشی از سخنرانی خود عنوان کرد: «من هر هفته بار‌ها و بار‌ها خدمت مقام معظم رهبری هستم؛ ایشان با سرمایه‌گذار آمریکایی در کشور هیچ‌گونه مخالفتی ندارند، سرمایه‌گذار بیاید و سرمایه‌گذاری کند». اما مسئله مهمی که رئیس جمهور ایران اکنون عنوان کرده، مسئله‌ای است که در زمان انعقاد برجام بار‌ها از سوی کارشناسان و تحلیلگران تاکید می‌شد که ورود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌تواند تضمینی برای اجرای موفق برجام باشد و در فقدان آن، زمینه خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران فراهم شد.

شنیده ها: به گزارش العربی الجدید، «توافق کردیم که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. این تنها می‌تواند بر اساس توافقی مشابه مدل لیبی اتفاق بیفتد.» این سخنان از سوی بنیامین نتانیاهو، رئیس دولت اشغالگری مطرح می‌شود که حکومتی را اداره می‌کند که دارای سلاح هسته‌ای است، بدون اینکه از سوی کسی پاسخگو شود.

اما دلیل این سخنان نتانیاهو که پس از دیدار با ترامپ مطرح کرد، نزدیک شدن زمان گفت‌و‌گو‌های میان ایران و آمریکا به میزبانی کشور عمان است که قرار است شنبه آینده برگزار شود.

شنیده ها: در ایران با ابربحران آب مواجهیم. ابربحرانی که امنیت غذایی، سلامت، زیرساخت‌ها و معیشت مردم را به شدت تهدید کرده و همین امروز آسیب‌های بسیاری به آنها وارد کرده است. به گمانم جامعه و نخبگان کشور، به وخامت مساله آب تا حد زیادی آگاهند. بخشی از عامه مردم هم به دلیل برخورد مستقیم با مساله، درک درستی از این وضعیت دارند. اما قشر خواب و بی تفاوت، متاسفانه سیاستگذاران و تصمیم سازان کلان کشور هستند که حتی در سطح مسئولین بلندپایه، به نظر نمی‌رسد درکی از وخامت اوضاع داشته باشند و به دنبال حل مسائل ریز و درشت بی اهمیت دیگری هستند.

در روز‌های ابتدایی سال ۱۴۰۴، استان یزد به دلیل آسیب به خطوط انتقال، با قطعی آب چندین روزه مواجه بود. گزارش‌های متعدد ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان ذخیره آب درایران به حد بحرانی رسیده است و به نظر می‌رسد، تمام کشور با کم آبی و جیره بندی رو‌به‌رو باشد. 

شنیده ها: عبدالرضا فرجی راد معتقد است:« تحریم‌های طولانی مدت، رمق کشور را کشیده و کشور مشکلات متعددی دارد و با یک دور مذاکره، خواه با آمریکا و خواه با اروپا، شاید حداقل ۶ ماه تا یک سال زمان لازم باشد تا اثرات اقتصادی آن را شاهد باشیم، بنابراین، نباید امیدواری سریع السیر به مردم داد » و علی قنبری می گوید:«آن چه در خصوص نرخ دلار رخ داده، کوتاه مدت است و نمی‌توان در بلند مدت، بدون شکل گیری توافق، روی کاهش پایدار نرخ دلار، حساب باز کرد. اگر مذاکرات مسیر روشنی را طی کند، طبیعتا می‌توانیم انتظار داشته باشیم گشایش‌های اقتصادی رخ دهد.»

با وجود این که هنوز درباره نحوه گفتگوی ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه در عمان آغاز شود، ابهاماتی وجود دارد، اما دو نگرش خوش بینانه و بدبینانه نسبت به نتایج اقتصادی این مذاکرات نیز روندی رو به رشد را طی می‌کند. 

شنیده ها: ایالات متحده بار دیگر لحن تهدیدآمیز خود علیه ایران و برنامه هسته‌ای این کشور را شدت بخشیده و همزمان، نشانه‌هایی از افزایش آمادگی نظامی در منطقه به چشم می‌خورد. 

گزارش‌های اطلاعاتی حاکی از آن است که واشنگتن بر شمار جنگنده‌ها و هواپیما‌های سوخت‌رسان خود در خاورمیانه افزوده است؛ اقدامی که در چارچوب سیاست «لبه پرتگاه» قابل تحلیل است؛ رویکردی که هدف آن واداشتن تهران به عقب‌نشینی از برنامه هسته‌ای‌اش از طریق افزایش فشار و تهدید نظامی است. با این حال، این استراتژی با یک ریسک جدی همراه است: به جای بازداشتن ایران از پیگیری اهداف بلندپروازانه هسته‌ای، ممکن است این پیام را به تهران منتقل کند که تنها راه مقابله با تهدید‌های فزاینده ایالات متحده، عبور از آستانه هسته‌ای و دستیابی به سلاح اتمی است. 

شنیده ها: در حالی‌که دونالد ترامپ بار‌ها ادعا کرده می‌تواند بحران‌های بین‌المللی را ظرف چند روز فیصله دهد، نشانه‌های روشنی وجود دارد که از سر باز زدن رهبران جهان نسبت به خواسته‌هایش، او را خشمگین کرده است. 

تنها در هفته گذشته، ترامپ با لحنی آمیخته به گلایه اعلام کرد که از عدم ارائه پیشنهاد صلح از سوی مسکو درباره جنگ اوکراین «عصبانی» است و تهدید کرد ممکن است بر فروش نفت روسیه «تعرفه‌های ثانویه» اعمال کند. او همچنین نسبت به ایران هشدار داد و اعلام کرد اگر توافقی حاصل نشود، «بمباران در کار خواهد بود.» 

شنیده ها: سال ۱۴۰۳ با همه تلخکامی‌های خود، روبه پایان است. توالی مجموعه‌ای از رخداد‌های عظیم غیراقتصادی با شوک‌های بسیار بالا به اقتصاد، به همراه تشدید ناترازی‌ها در برق و گاز، امسال را به یکی از تلخ‌ترین سال‌ها برای مردم و فعالان اقتصادی تبدیل کرد. اما جهش‌های اخیر نرخ ارز نیز چالش جدیدی بود که بی‌گمان بر برداشت فعالان و آحاد اقتصادی از چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ ازجمله افزایش نااطمینانی‌ها مؤثر خواهد بود.

کارشناسان و فعالان اقتصادی در گفت‌و‌گو با «فرهیختگان» معتقدند پیش‌بینی چشم‌انداز سال آینده به واسطه پیچیدگی‌های خاصی که ناشی از سایه سیاست بر سر اقتصاد بوده، بسیار دشوار است. با این حال، آنان در دو سناریو به تشریح دیدگاه‌ها و برآورد‌های خود از وضعیت متغیر‌های اقتصاد کلان در سال آتی پرداخته‌اند.