شنیده ها

شنیده ها: طرح «مقابله با نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی» دامنه وسیعی از همکاری‌های مستقیم یا غیرمستقیم با بیگانگان را جرم‌انگاری می‌کند. دریافت بورس از دانشگاه‌های غیرمجاز، مصاحبه با رسانه‌های خارجی بدون مجوز، ارسال اطلاعات، ارتباط با سفارتخانه‌ها و تولید آثار فرهنگی تحت هدایت بیگانگان ممنوع، بعد از تبدیل این طرح به قانون، ممنوع می‌شود.

طرح مقابله با نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی و دولت‌ها یا نهاد‌های بیگانه در کشور در جلسه ۲۵ تیرماه مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. این طرح که در ۱۹ ماده تهیه شده و به امضای ۸۷ نفر از نمایندگان مجلس دوازدهم رسیده است، نه فقط هرگونه همکاری دستگاه‌های اطلاعاتی بیگانه را جرم تلقی می‌کند، بلکه حتی بورسیه از دولت‌ها و دانشگاه‌هایی که مورد تایید وزارت اطلاعات نباشند را هم ممنوع می‌کند. همچنین برخی فعالیت‌های رسانه‌ای مثل ارسال فیلم و عکس را مستوجب شش ماه تا دو سال حبس می‌داند. این طرح اگر تبدیل به قانون شود تحلیل‌گران و کارشناسان برای مصاحبه با رسانه‌ها موظف هستند که از وزارت اطلاعات مجوز دریافت کنند.

شنیده ها: انسان‌شناس و استاد مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی معتقد است: امروز شهروندان در تلاش هستند که فضا‌های مدنی یا فضای سوم میانجی را تصرف کنند تا بتوانند سبک‌های زندگی متکثرشان را در این فضا‌ها بروز دهند.

«تحول اجتماعی در ایران» حقیقتی انکارناپذیر که بخشی از ساختار مدیریت کشور پذیرای آن نیست. بخش قابل توجهی از جامعه به‌گونه‌ای دیگر فکر و عمل می‌کند و در این مسیر انواع برخورد‌های قهری هم شاید به جان می‌خرد. گویی مردم به راه خود می‌روند و این بخش از بدنه حکمروایی به راه خود.

شنیده ها: گزارش «شاخص هوش مصنوعی ۲۰۲۵» استنفورد نشان می‌دهد هزینه استفاده از مدل‌های پیشرفته طی دو سال بیش از ۲۸۰ برابر کاهش یافته و مدل‌های (Open-Weight) به‌سرعت فاصله خود با مدل‌های انحصاری را کم کرده‌اند. این تحولات فرصت‌های تازه‌ای برای کشور‌هایی مانند ایران ایجاد می‌کند، اما در عین حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم منطقه‌ای و بوروکراسی داخلی، تهدیدی جدی برای جایگاه راهبردی ایران در رقابت جهانی هوش مصنوعی است.

هوش مصنوعی (AI) دیگر یک انتخاب فناورانه نیست؛ بلکه زیربنای اصلی قدرت اقتصادی، بازدارندگی دفاعی و نفوذ ژئوپلیتیک است. منطقه خاورمیانه، به‌ویژه کشور‌های حاشیه خلیج فارس، از سال ۲۰۲۴ با تزریق بودجه‌های بی‌سابقه، وارد یک «مسابقه تسلیحاتی نرم‌افزاری» در مقیاس جهانی شده‌اند. این رقابت بر استراتژی‌های تهاجمی مالی و زیرساختی در عربستان سعودی و امارات متحده عربی متمرکز است که هر دو با تعهدات ۱۰۰ میلیارد دلاری، در تلاش برای کسب برتری جهانی هستند.

شنیده ها: این طرح‌ها از توافقات اقتصادی و امنیتی تا گسترش پایگاه‌های نظامی آمریکا و متحدانش در کشورهای منطقه، به نوعی ادامه همان سیاست یک‌جانبه‌گرایی آمریکاست که رنگ و لعاب جدیدی پیدا کرده است. در ظاهر، مقامات آمریکایی از کاهش تنش و تثبیت اوضاع صحبت می کنند، اما در عمل هدف اصلی، گسترش دامنه نفوذ و افزایش تعداد و ظرفیت پایگاه‌های نظامی در کشورهای منطقه است؛ پایگاه‌هایی که نه تنها از نظر نظامی بلکه از نظر سیاسی و امنیتی، توازن قوا را به سود آمریکا و اسرائیل تغییر می‌دهند.

این سیاست، کشورهای کوچک‌تر منطقه مانند قطر را تحت فشار قرار می‌دهد و مسیرهای سنتی سیاست خارجی آنها را محدود می‌کند. دونالد ترامپ، با اعلام طرح 21 ماده ای خود، مدعی است که به دنبال ایجاد صلح در غزه است. این طرح ر شرایطی مطرح شده که بنابر اعلام وزارت بهداشت غزه، از آغاز عملیات 7 اکتبر تا کنون،  بیش از ۶۶ هزار فلسطینی در جنگ جان باخته اند.

شنیده ها: حضور هواپیماهای سوخت رسان آمریکا در منطقه، چندان چیز عجیبی نیست و پیش از این نیز آمریکا مانورهایی در منطقه انجام می داده است. آمریکا در منطقه ما دهها پایگاه نظامی دارد. ما هم تهدیدهای نظامی آمریکا را فراموش نکرده ایم. اما آن چه د روزهای اخیر رخ داده، چیزی جز نوعی نمایش قدرت نیست و خطر خاصی هم نخواهد داشت.

اعزام سوخت‌رسان‌های آمریکایی به خلیج فارس با حواشی زیادی طی هفته اخیر همراه شد. یکی از شایع ترین گمانه زنی ها، درباره احتمال وقوع جنگ جدید در منطقه به ویژه جنگ بین ایران و اسرائیل و آمریکا بود.

شنیده ها: «سال گذشته هفت میلیون و ۳۹۹ هزار گردشگر به ایران سفر کردند. این آمار به‌طور رسمی توسط فراجا اعلام شده است. در سال پیش‌ازآن این رقم شش میلیون نفر بود.» این آمار را وزیر گردشگری در مراسمی که به‌بهانه روز جهانی گردشگری برگزار شده بود، ارائه کرده است.

پشت تریبون‌های رسمی، همه‌چیز روبه‌راه است؛ قرار است نوروز امسال گردشگری شکوفا شود، صد‌ها هتل ساخته شود، گردشگران روانه کشور شوند و تفاهمنامه‌های همکاری امضا شوند. بازار‌های جدید پیدا شده است و گردشگران جدید روانه‌اند به‌سوی مقاصد و جاذبه‌های ایران.

شنیده ها: تحریم‌های سازمان ملل متحد از نظر اقتصادی وضعیت داخلی ایران را تشدید می‌کند، به ویژه با توجه به کاهش مداوم ارزش پول ملی و کاهش درآمد‌های نفتی که به فروش بیش از ۹۰ درصد صادرات آن به چین با قیمت‌های تخفیف‌دار وابسته است. این تحریم‌ها می‌توانند موقعیت مذاکره تهران با پکن را تضعیف کنند و فشار غیرمستقیمی بر اقتصاد ایران وارد سازند که از تورم، بیکاری و سوء مدیریت رنج می‌برد.

تروئیکای اروپایی پیشنهاد داده بود که در صورت اجازه مجدد ایران به بازرسان سازمان ملل متحد برای دسترسی به تاسیسات هسته‌ای خود، رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده و مذاکره با ایالات متحده، اعمال مجدد تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازد تا مذاکرات در مورد یک توافق بلندمدت آغاز شود.

شنیده ها: به عنوان یک تحلیلگر نظامی می گویم نیروهای مسلح ما باید همیشه انگشت روی ماشه داشته باشند و برای بدترین سناریوها آمادگی کامل داشته باشند. همچنین باید طرح های تدافعی کشور، کامل و گسترده باشد و نباید بر این تصور باشیم که رژیم صهیونیستی به ما حمله نمی کند، بلکه باید به این تصور باشیم که با اشراف اطلاعاتی که اخیرا نیروهای اطلاعاتی ما به داده های اسرائیلی ها پیدا کرده اند، باید برای حمله اسرائیل آمادگی صد در صدی داشته باشیم.

طی روزهای گذشته، سخنرانی برخی مقامات کشورهای مختلف در سازمان ملل مورد توجه قرار گرفت. یکی از این سخنرانی‌ها، متعلق به بنیامین نتانیاهو بود که در بخش هایی از صحبت های خود به ایران، نیروهای مقاومت و اروپا پرداخت.

شنیده ها: وقتی بسیاری از کشور‌های جهان به سمت سه‌روز تعطیلی در هفته حرکت می‌کنند، در ایران هنوز بحث بر سر یک روز دوم تعطیل رسمی معلق مانده است. دولت پزشکیان و مجلس دوازدهم در حالی با عنوان «ناترازی انرژی» تعطیلی پنج‌شنبه‌ها را برای کارکنان دولت اعمال کرده‌اند که نه تنها این تصمیم قانونی و شفاف نیست، بلکه بخش خصوصی و کارگران از آن بی‌بهره مانده‌اند.

نتیجه آن، چیزی جز تعمیق احساس تبعیض اجتماعی، رهاشدگی قانون و بی‌اعتنایی به تجربه جهانی در زمینه افزایش بهره‌وری با دو روز تعطیلی نخواهد بود.

شنیده ها: برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی برای کشاورزی، در پی اضافه بارگذاری‌های آبی بر زاینده‌رود و از دسترس خارج‌شدن منابع آبی قابل‌استفاده برای کشت و زرع در اصفهان، عامل اصلی فرونشست در این منطقه بزرگ جمعیتی معرفی می‌شود. بااین‌حال، کشاورزان این استان حالا به برداشت آب از چاه‌های عمیق روی آورده‌اند.

اکنون برداشت آب از چاه، چسبیده به مناطق مسکونی شهری، جایی که همین حالا هم در خطر فرونشست گسترده قرار دارد، برای برنج‌کاری انجام می‌شود. محصولی که در میان تمام محصولات کشاورزی نامش به «آب‌بری» شهره شده است. دانشگاه صنعتی اصفهان پیشنهاد‌های جواب‌پس‌داده‌ای برای مدیریت این بخش دارد که هم کاشت برنج منجر به فرونشست نشود و هم نفع کشاورز در آن دیده شود. پیشنهادی که از سوی دولت و مردم جدی‌گرفته نشده است.