شنیده ها

شنیده ها: بحران جدید پیرامون بازگشت تحریم‌های ایران، به شکافی عمیق در نظم حقوقی بین‌الملل انجامیده است. غرب با رد مصالحه و تکیه بر سازوکار «بازگشت خودکار»، نه‌تنها اجماع جهانی بر سر برجام را فروپاشاند، بلکه اهرم‌های نظارتی و سیاسی خود را از دست داد. در مقابل، روسیه و چین این تحریم‌ها را نامشروع دانسته و راه را برای همکاری‌های نظامی با ایران گشوده‌اند. نتیجه، تضعیف اقتدار شورای امنیت و پیدایش نظمی چندپاره و پرمخاطره در روابط بین‌الملل است.

«یورش به شورای امنیت سازمان ملل»، این همان عبارتی بود که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجهٔ روسیه، این هفته با لحنی تند به کار برد. او دبیرخانهٔ سازمان ملل و قدرت‌های غربی را به انجام «تلاشی غیرقانونی» برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران متهم کرد.

شنیده ها: آتش‌بس شکننده میان ایران و اسرائیل، آسیای مرکزی را در معرض تهدیدی تازه قرار داده است. این منطقه که با سیاست بی‌طرفی و توازن میان تهران، تل‌آویو و قدرت‌های جهانی مسیر توسعه خود را پیش می‌برد، نگران سرایت درگیری‌ها و آسیب به مسیرهای تجاری حیاتی است. هرچند ایران از میراث فرهنگی و تاریخی مشترک برای نفوذ نرم بهره می‌گیرد، اما بی‌اعتمادی ایدئولوژیک و ملاحظات ژئوپلیتیکی مانع نزدیکی سیاسی شده است. در مقابل، کشورهای منطقه بر منافع اقتصادی و ثبات داخلی تمرکز دارند.

آتش‌بس میان اسرائیل و ایران که در ماه ژوئن با میانجی‌گری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، برقرار شد، اکنون در آستانهٔ فروپاشی قرار دارد؛ وضعیتی که می‌تواند پژواک‌هایی فراتر از خاورمیانه بر جای گذارد. ازسرگیری درگیری‌ها نه‌تنها ثبات منطقه را تهدید می‌کند، بلکه برای آسیای مرکزی پیامدهای سنگینی خواهد داشت و می تواند در مسیرهای حیاتی تجارت اختلال ایجاد کند و پیوندهای اقتصادی را تضعیف و موازنه شکننده ژئوپلیتیکی را برهم بزند.

شنیده ها: آنفلوآنزای جدیدی در راه است که برخی کارشناسان آن را ممکن است خطرناک‌تر از کووید بدانند. کارشناسان به مردم هشدار داده‌اند که رعایت پروتکل‌های بهداشتی و واکسیناسیون به‌موقع می‌تواند در کاهش شیوع و شدت بیماری نقش مهمی ایفا کند.

مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی، درباره آنفلوآنزای جدیدی که امسال ظاهر شده و تایپ A نام دارد، توضیح داد: «این ویروس پیش‌تر در کشور‌هایی مانند استرالیا که زمستان را پشت سر گذاشته‌اند مشاهده شده است و با سرد شدن هوا احتمالاً به دیگر نقاط دنیا نیز سرایت خواهد کرد.»

شنیده ها: یک استاد دانشگاه می‌گوید: «سازمان ملل متحد، بحران آب را سرانه کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب تعریف می‌کند. تخمین زده می‌شود که سرانه آب ایران به حدود ۱۰۰۰ متر مکعب به ازای هر نفر در سال کاهش یافته است. این رقم به طرز خطرناکی نزدیک به آستانه کمبود مطلق است.»

بحران آب در ایران وارد مرحله‌ای بحرانی و چندلایه شده است. از کاهش شدید منابع تجدیدپذیر تا فرونشست زمین و تهدید امنیت غذایی، نشانه‌های هشدارآمیز در سراسر کشور دیده می‌شود.

شنیده ها: سفر ناگهانی علی لاریجانی به مسکو و دیدار او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تنها یک ملاقات دیپلماتیک معمولی نبود. هم‌زمانی این سفر با تماس طولانی پوتین و ترامپ، گمانه‌هایی را درباره نقش میانجی‌گرانه کرملین در گفت‌و‌گو‌های احتمالی ایران و آمریکا زنده کرده است.

عصر روز ۲۴ مهرماه ۱۴۰۴، علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در سفری اعلام‌نشده قبلی به مسکو رفت و با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. منابع رسمی در تهران تأیید کردند که او حامل «پیام ویژه رهبر انقلاب اسلامی برای رئیس‌جمهور روسیه» بوده است.

شنیده ها: جان بولتون زمانی دولت ترامپ را به «هتل کالیفرنیا» تشبیه کرده بود؛ در ترانه‌ی معروف گروه «ایگلز»، هتل کالیفرنیا جایی است که «می‌توانی هر وقت بخواهی تسویه حساب کنی، اما هرگز نمی‌توانی واقعاً از آنجا بیرون بروی». بولتون این عبارات را درباره‌ی دوران خودش در مقام مشاور امنیت ملی ترامپ نگفته بود، اما به‌خوبی وصف حال اوست؛ اگرچه بولتون مدت‌ها پیش کاخ سفید را ترک کرده، اما هنوز از ذهن رئیس‌جمهور خارج نشده و گویی در بخشی از ذهن ترامپ که به دشمنان اختصاص دارد، اقامت دائمی دارد.

شانزدهم اکتبر، بهای این جدایی پرداخت شد: هیئت منصفه‌ای فدرال کیفرخواستی طولانی علیه بولتون صادر کرد. دادستان‌ها او را به سوء‌مدیریت از اطلاعات محرمانه متهم کرده‌اند. ادعا می‌شود که او در دوران حضورش در کاخ سفید بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، یادداشت‌هایی حاوی اطلاعات طبقه‌بندی‌شده را از طریق ایمیل شخصی و پیام‌رسان‌ها با همسر و دخترش به اشتراک گذاشته است.

شنیده ها: تب بحران تازه‌ای در نظام درمانی شدت گرفته؛ داروهایی که باید نجات‌بخش باشند، خود به دغدغه‌ای بزرگ برای مبتلایان تبدیل شده‌اند. بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص در ایران با دو مشکل اساسی روبه‌رو هستند؛ کمبود دارو و افزایش شدید قیمت آن.

گزارش‌ها حاکی از آن است که تهیه داروی بیماری سیستینوزیس درد بیماران را دو چندان کرده؛ این مشکلی است که برخی دیگر از بیماران خاص هم با آن دست به گریبان‌اند.

شنیده ها: بانک جهانی برای دو سال آینده ایران تورم ۵۶ درصدی پیش بینی کرده است. یک اقتصاددان معتقد است که نمی توان درباره این اعداد با قطعیت سخن گفت اما پیش بینی های بانک جهانی معمولا نزدیک به آن چیزی است که در هر کشوری رخ می‌دهد.

بانک جهانی دو سال سخت را برای اقتصاد ایران پیش‌بینی کرده است. این بانک برای سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ رشد منفی تولید ناخالص داخلی و افزایش سرسام‌آور تورم تا ۵۶ درصد را برای ایران پیش‌بینی کرده است. 

شنیده ها: از اول فروردین تا مهرماه امسال، ۱۵ مورد قتل با اسلحه ثبت شده است؛ آماری که البته براساس اخبار منتشرشده در رسانه‌هاست. آن‌طور که اعلام شده، انگیزه بیشتر این قتل‌ها مسائل شخصی و مالی بوده، با این حال بیشتر افرادی که در این گزارش‌ها از سلاح گرم استفاده کرده‌اند، بنا بر روایت‌های صورت‌گرفته، به نظر نمی‌رسد بزهکاران سابقه‌داری باشند.

اما نکته دسترسی آسان و راحت به سلاح گرم است. انتشار ویدئوی کوتاهی از یک درگیری مسلحانه در چالوس، خیلی‌ها را متعجب کرد؛ اواخر مردادماه بود که میلیون‌ها نفر از طریق صفحه کوچک تلفن همراه‌شان شاهد یک درگیری عجیب در خیابان شدند؛ راننده خودروی پژو که با چند راننده دیگر درگیر شده بود، به طور ناگهانی از داخل خودروی خود یک اسلحه کلاشینکف بیرون آورد و شروع به تیراندازی کرد. هرچند بعدا گفته شد همان فرد در یکی از شهر‌های آذربایجان غربی دستگیر شده است.

شنیده ها: نباید فراموش کرد که هم‌زمان با فشارهای خارجی، تلاش‌هایی برای اثرگذاری بر افکار عمومی منطقه و جهان در جریان است.اکنون می‌توان گفت تقابل میان ایران و غرب وارد مرحله تازه ای شده است. اگر در سال‌های گذشته اختلاف‌نظرها صرفاً بر سر فعالیت‌های هسته‌ای بود، امروز این تقابل ها در خصوص جنبه‌های ژئوپلیتیکی و یافته‌های امنیتی است. در چنین شرایطی، طبیعی است که ابزارهای فشار نیز متنوع تر و چندوجهی تر شوند.

با حضور استیو ویتکاف در خاورمیانه،برای شکل دهی صلح در غزه، شایعاتی در خصوص احتمال مذاکره یا دیدار عراقچی و ویتکاف نیز مخابره شد. با این وجود عراقچی این موضوع را تکذیب کرده است.