وضعیت نرخ باروری در ایران
تینا رضاسلطانی: بهترین سالهای باروری (سن بارداری) یک زن بین ۲۵ و ۳۰ سال است. از ۳۰ سالگی به بعد میزان باروری کاهش یافته و از ۳۵ سال این میزان با شیب سریعتری کم میشود؛ به طوریکه بعد از سن ۴۰ و بخصوص ۴۲ سالگی میزان باروری چه بهصورت خودبهخودی و چه با روشهای کمک باروری به شدت کاهش می یابد.
براساس آمارها، تولد فرزند سوم، چهارم و پنجم و بیشتردر سال ۱۴۰۲ نسبت به دو سال اخیر افزایش نسبی داشته است. تمام استان های کشور کاهش میزان باروری کل را در سال های اخیر تجربه کرده اند. طی یک دهه اخیر موالید کشور، ۳۲ درصد یعنی بیش از ۵۱۰هزار تولد کاهش داشته است.
افزایش نسبی تولد فرزندان سوم، چهارم و پنجم و بیشتر در سال ۱۴۰۲ نسبت به دو سال اخیر فزایش نسبی داشته که یکی از علل آن، اجرای مشوقهای متعدد درنظر گرفته شده است، با این وجود اما در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ باروری در حدود ۱.۶ تثبیت شده و تمام استانها کاهش میزان باروری کل را در سالهای اخیر تجربه کردهاند.
به گزارش ایسنا، با اشاره به شاخصهای باروری و ولادت طی سنوات اخیر که باعث تغییر و تحولات شاخصهایی متأثر از ساختمان جمعیت هستند، اظهار کرد: گزارشهای آماری حکایت از این دارد که از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۹۴ شاهد افزایش موالید در کشور بودهایم، اما پس از سال ۱۳۹۴ به علت خالی شدن توان درونی جمعیت و همچنین به تأخیر انداختن فرزندآوری به سنین بالاتر، تعداد تولدها با شیب تقریبا زیادی شروع به کاهش کرده است، به گونهای که در سال ۱۴۰۲ تعداد موالید کشور یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۵۸ مورد بوده که این رقم در سال ۱۳۹۴ که معادل یک میلیون و ۵۷۰ هزار و ۲۱۹ مورد بوده است، کاهشی بیش از ۳۲ درصدی (کاهش بیش از ۵۱۰ هزار تولد) را نشان میدهد.
یکی از دلایل مهم کاهش تعداد فرزندان اول و دوم به موضوع تغییر ساختار سنی جمعیت مرتبط است. به لحاظ اینکه جمعیت متولد شده در دهههای ۶۰ و ۷۰ (اوج تولدهای دهههای اخیر) به تدریج از مرحله ازدواج و فرزندآوری عبور میکنند و به اصطلاح توان درونی جمعیت، در حال کم شدن است. به عبارت دیگر این یک حقیقت انکارناپذیر است که تعداد موالید به میزان قابل ملاحظهای تحت تأثیر نوسانات تعداد زنان در سن باروری است. یکی دیگر از علل مهم آن به تحرک اجتماعی صعودی افراد بخصوص افزایش سطح تحصیلات زنان مرتبط است؛ این موضوع باعث شده هزینه فرصت فرزندآوری زنان تحصیلکرده، آنقدر افزایش یابد که آنان تمایلی نداشته باشند کار خود را رها کنند و به فرزندآوری و تربیت فرزند بپردازند.
وضعیت زنان در سن بارداری در کشور
۲۲ تا ۳۳ میلیون زن ۱۹ تا ۴۹ سال کشور در سنین باروری هستند و افزایش جمعیت نیاز به فرهنگ سازی دارد.۱۱ تا ۱۲ میلیون زن نیز در کشور در سن ازدواج هستند که نقش موثری در فرزندآوری دارند. بارداری از ۱۹ تا ۴۹ سالگی برای زنان مشکلی ندارد و ۳۳ درصد بارداری ها در دنیا ناخواسته و بدون برنامه ریزی قبلی بوده و نباید اقدام به سقط جنین شود.
به گزارش ایرنا، با اجرای طرح نفس در پیشگیری از سقط جنین، در مراکز درمانی، حدود ۶۰ درصد مادران باردار از سقط منصرف می شوند و اگر زوجین برنامه ریزی قبلی برای فرزندآوری نداشته و مادرباردار شود، با انجام مشاوره در این طرح از انجام سقط جنین جلوگیری می شود.
این تصور که فاصله بین دو فرزند باید حدود سه سال باشد، غلط است و رسانه ها باید برای افزایش جمعیت و پیشگیری از روند رو به رشد سالخوردگی در کشور به ترویج خانواده ها برای فرزندآوری تلاش کنند زیرا علل اقتصادی بیشترین علت زوجین برای داشتن فرزندان زیاد نیست.
براساس ارزیابی ستاد ملی جمعیت، مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور، وزارت بهداشت، وزارتخانه پیشرو در زمینه اجرای قانون حمایت از جوانی جمعیت بوده و در زمینه تکالیف قانونی مندرج در قانون، وزارت بهداشت ۹۵ درصد تکالیف خود را انجام داده است.
با اجرای قانون و فرهنگ سازی می توانیم از سالمندی عبور کنیم
براساس آمار سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱، میزان موالید ۳.۷ درصد کاهش داشته اما شیب کاهشی کمتر بوده که نشان می دهد اگر قانون به خوبی اجرا و فرهنگسازی انجام شود، می توانیم چاله جمعیتی را با موفقیت پشت سر گذاشته و از سالمندی کشور عبور کنیم.
میانگین سن مادران برای فرزندآوری، ۲۷.۳ و سن پدران، ۳۲ سال است، در کشورمان فاصله بین ازدواج و تولد اولین فرزند زیاد است، تولد فرزند اول نباید بیش از دوسال از ازدواج به تاخیر بیفتد، زیرا چنانچه مشکل ناباروری وجود داشته باشد، هرچی زودتر تشخیص داده شود، درمان موثرتر خواهد بود.
بیشترین میانگین سنی پدران مربوط به تهران و کمترین میانگین سنی مربوط به سیستان و بلوچستان است.
با اینکه میزان موالید در کشورمان کاهشی بوده، اما الگوی فرزندآوری درحال تغییر است. به این معنا که روند تولد فرزند اول و دوم کاهشی بوده، اما تولد فرزند سوم به میزان ۲.۵ درصد و فرزند چهارم و بیشتر، ۱۵ درصد افزایش یافته است.