شنیده ها: تحولات ژئوپلیتیکی پیچیده، از سقوط نظام اسد و رقابت قدرتها در خاورمیانه تا تشدید تنشهای چین، روسیه و آمریکا، چشمانداز جهانی را بحرانیتر کرده است. سیاستهای ترامپ، از جنگ اقتصادی با چین تا فشار بر اوکراین برای توافق با روسیه، نظم جهانی را به چالش میکشد.
تحولات پیچیده و پرتنش در عرصه جهانی، از رقابت قدرتهای بزرگ تا درگیریهای منطقهای، چشمانداز آینده را بیش از هر زمان دیگری آشفته و ناپایدار کرده است. سیاستهای مناقشهبرانگیز رهبران مانند دونالد ترامپ، کیم جونگ اون و ولادیمیر پوتین، همراه با تغییرات ژئوپلیتیکی گسترده در اوراسیا و خاورمیانه، بر خطرات بیسابقهای همچون تجزیه اقتصادی جهان، گسترش بحرانهای منطقهای و تشدید تنشهای هستهای افزوده است.

دونالد ترامپ در تاریخ ۱ بهمن ماه رسما در کاخ سفید دوره دوم ریاست جمهوری خود را آغاز میکند. این در حالیست که در بدو ورود به کاخ سفید، ترامپ با پروندههایی متعدد از جمله پرونده جنگ اوکراین، درگیریهای خاورمیانه، جنگ اسرائیل با شبه نظامیان و البته پرونده هستهای ایران رو به رو خواهد شد. ترامپ یکبار با خروج از برجام، نتیجه تلاشهایی چندین ماهه تیمهای مذاکره کننده ایرانی و غربی را بر باد داده است و این بار اهمیت بازگشت به یک توافق برای طرفین، بسیار جدیتر شده است.
عبدالعلی زاده نماینده ویژه رئیس جمهور به تازگی در سخنانی اعلام کرد که از زمان انتخابات بحث مذاکره با آمریکا را مطرح کردیم و اکنون نیز مجموع حاکمیت به گزینه مذاکره مستقیم و رو در رو با آمریکا رسیده است. این سخنان موجی از واکنش ها را به همراه داشت، از واکنشهای حمایتی در راستای کاهش تنش تا انتقاد طیف سیاسی مخالف مذاکره مستقیم با آمریکا.
تنشهای رو به افزایش میان ایران و ایالات متحده به یکی از چالشهای اصلی سیاست خارجی دولت تازهروی کار آمده دونالد ترامپ تبدیل شده است. اقدامات اخیر تهران که آن را به آستانه دستیابی به ظرفیت ساخت سلاح هستهای نزدیکتر کرده، موجب افزایش نگرانیهای بینالمللی شده است. در همین حال، احتمال درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل، با ریسک مداخله مستقیم آمریکا، همچنان تهدیدی جدی برای ثبات منطقه به شمار میرود.
در اروپا، تحلیل و پیشبینی رفتار دونالد ترامپ به یکی از مباحث داغ تبدیل شده است. این رویکرد یادآور دوران جنگ سرد است، زمانی که تحلیلگران غربی با بررسی جزئیات رفتاری و موقعیت اعضای دفتر سیاسی اتحاد جماهیر شوروی در نشستهای عمومی، تلاش میکردند تغییرات احتمالی در سیاستهای داخلی مسکو را حدس بزنند. امروز، این روش تحلیلی به واشنگتن منتقل شده و ناظران سیاسی با دقت تمام اظهارات، پستهای شبکههای اجتماعی و رفتار افراد نزدیک به ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده را بررسی میکنند تا خطوط کلی سیاستهای آینده او را کشف کنند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، پیش از آغاز رسمی ریاستجمهوریاش با نخستین بحران سیاست خارجی خود مواجه شده است. تحولات غیرمنتظره در سوریه که به برکناری بشار اسد، رئیسجمهور این کشور، منجر شده، این بحران را تشدید کرده است.
در طول سالهای گذشته، روابط میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا همواره در سایه تنشها و تحولات چشمگیر قرار داشته است. سیاست خارجی آمریکا بهویژه در مواجهه با ایران، شاهد نوسانات عمدهای بوده که گاه به تشدید فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک و گاه به تلاشهای مقطعی برای تعامل و مذاکره انجامیده است. از خروج یکجانبه دولت ترامپ از برجام و اعمال سیاست موسوم به «فشار حداکثری» گرفته تا تلاشهای دولت بایدن برای احیای برجام و کاهش نسبی شدت تحریمها، مسیر دیپلماسی میان دو کشور همواره پر از فراز و نشیب بوده است.
با آغاز دولت ترامپ در اوایل سال ۲۰۲۵، جهان با خطرناکترین شرایط خود از زمان جنگ سرد روبهرو خواهد شد. رقابت میان ایالات متحده و چین به موضوعی محوری در عرصه جهانی بدل خواهد شد، دو جنگ منطقهای در آستانه شعلهور شدن قرار خواهند گرفت، بینظمی و هرجومرج در آفریقا گسترش خواهد یافت، احترام به قوانین بینالمللی کاهش خواهد یافت و چهار کشور چین، روسیه، ایران و کره شمالی اتحاد خود را برای تضعیف قدرت غرب تقویت خواهند کرد.
رهبران جهان این هفته در اجلاس سران گروه ۲۰ در ریو دو ژانیرو گرد هم آمدهاند، اما حضور پررنگ دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، حتی با وجود عدم حضور فیزیکی او، کاملاً مشهود است. پرسشی که ذهن کشورها و شرکتها را به خود مشغول کرده این است: «بازگشت ترامپ چه معنایی برای ما خواهد داشت؟»