شنیده ها

شنیده ها: در ایران با ابربحران آب مواجهیم. ابربحرانی که امنیت غذایی، سلامت، زیرساخت‌ها و معیشت مردم را به شدت تهدید کرده و همین امروز آسیب‌های بسیاری به آنها وارد کرده است. به گمانم جامعه و نخبگان کشور، به وخامت مساله آب تا حد زیادی آگاهند. بخشی از عامه مردم هم به دلیل برخورد مستقیم با مساله، درک درستی از این وضعیت دارند. اما قشر خواب و بی تفاوت، متاسفانه سیاستگذاران و تصمیم سازان کلان کشور هستند که حتی در سطح مسئولین بلندپایه، به نظر نمی‌رسد درکی از وخامت اوضاع داشته باشند و به دنبال حل مسائل ریز و درشت بی اهمیت دیگری هستند.

در روز‌های ابتدایی سال ۱۴۰۴، استان یزد به دلیل آسیب به خطوط انتقال، با قطعی آب چندین روزه مواجه بود. گزارش‌های متعدد ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان ذخیره آب درایران به حد بحرانی رسیده است و به نظر می‌رسد، تمام کشور با کم آبی و جیره بندی رو‌به‌رو باشد. 

شنیده ها: در ۱۸ اسفند محمد جوان بخت «معاون امور آب در وزارت نیرو» اعلام کرد که وضعیت آب تهران در شرایط بحرانی قرار گرفته و سد لتیان فقط ۱۰ درصد آب دارد.

کمبود آب در تهران فقط مختص به سد لتیان نیست. در روز‌های گذشته خبر‌هایی مبنی بر کاهش حجم ذخیره سد کرج و امکان جیره بندی در تهران منتشر شد که نشان دهنده وضعیت آب در این استان است. در عین حال کمبود آب در سایر استان‌ها نیز وجود دارد. با توجه به اهمیت موضوع در کشور، پرسش‌های درخصوص چرایی این وضعیت و راه حل‌های آن در جامعه مطرح است.«دکتر سعید جمالی مدیر دفتر پژوهش و مدیریت دانش شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی» در گفت‌و‌گو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است.

تینا رضاسلطانی: رودخانه زاینده رود یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های ایران است که از استان‌ها و شهرهای مختلفی می‌گذرد و شهر اصفهان را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. پل‌های متعددی از دیرباز تا به امروز روی این رودخانه ساخته شده‌اند؛ پل‌هایی که از مهم‌ترین جاهای دیدنی اصفهان به شمار می‌آیند و نشاط و طراوتی مثال‌زدنی را برای این شهر به ارمغان آورده‌اند. زاینده رود برخلاف همه رودخانه‌ها، به‌جای آن که به دریا بپیوندد و به زیست خود ادامه دهد، در یک ناحیه کویری داخلی کشور فرو می‌رود و به سکون می‌رسد.

زاینده رود بزرگترین و پرآب‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی سرچشمه می‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به‌سمت شرق پیش می‌رود تا در نهایت به تالاب گاوخونی برسد. این رودخانه با ۳۶۰ کیلومتر طول از استان‌های چهارمحال و بختیاری، لرستان، اصفهان، یزد و شهرستان‌های کوهرنگ، فارسان، بن، سامان، چادگان، لنجان، اصفهان، فلاورجان، خمینی شهر و مبارکه عبور می‌کند.

شنیده ها: نتایج یک پژوهش علمی در وبسایت «ایی‌او‌اس» وابسته به اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا، نشان می‌دهد که تالاب انزلی ممکن است تا سال ۱۴۳۸ خشک شود.

نتایج یک پژوهش علمی در وبسایت «ایی‌او‌اس» وابسته به اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا، نشان می‌دهد که تالاب انزلی ممکن است تا سال ۱۴۳۸ خشک شود.

ندا احمدی: بحران آب در ایران به مشکلات ناشی از کمبود آب اشاره دارد. کمبود آب می‌تواند نتیجه دو مکانیسم متفاوت باشد: کمبود آب فیزیکی (مطلق) و کمبود آب اقتصادی. منظور از کمبود آب فیزیکی عدم وجود منابع کافی آب طبیعی برای تأمین تقاضای یک منطقه است، و کمبود آب اقتصادی نتیجه مدیریت ضعیف منابع آب کافی موجود است. نگرانی‌های اصلی ایران در مورد بحران آب شامل: تغییرپذیری اقلیمی زیاد، توزیع نامناسب آب و اولویت‌بندی توسعه اقتصادی است.

عوامل بروز بحران آب در کشور

خشک‌سالی‌های مکرر همراه با برداشت بیش از حد آب‌های سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساخت‌های هیدرولیک و چاه‌های عمیق، وضعیت آب کشور را به سطح بحرانی رسانده‌ است.

شنیده ها: انتشار عکسی از سدلار در ۷۵ کیلومتری شمال شرق تهران، در شبکه‌های اجتماعی واکنش برانگیز شده است. در این عکس برفی، فضای پشت سد لار خالی به نظر می‌رسد. تا حال حاضر، دی ماه ۱۴۰۲، بارش‌های سال آبی جاری در تهران در مقایسه با سال گذشته، پیشرفت نکرده است، اما افزایش خروجی آب‌های پشت سدها، نگران کننده است.

فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب، در جدیدترین اظهارنظر خود در خصوص وضعیت بارش‌های کشور و به ویژه وضعیت سد‌های تهران گفته است «سد‌ها در مقایسه با متوسط پنج سال گذشته دارای کاهش ۱۰ درصدی است. همچنین درصد پرشدگی سد‌های پایتخت ۱۵ درصد است.

شنیده ها: تأیید خشک‌سالی در افغانستان از سوی مقامات ایرانی شاید نشان از عدم درک درست آن‌ها از معاهده ۱۳۵۱ داشته باشد. پس از بازدید هیئت ایرانی از ایستگاه سنجش آب دهراود، برخی از مقامات ایرانی خشک‌سالی افغانستان را تأیید کردند و برخی از حل‌وفصل پرونده هیرمند و بسته‌شدن پرونده مناقشه آبی ایران و افغانستان خبر دادند.

تأیید خشک‌سالی در افغانستان از سوی مقامات ایرانی شاید نشان از عدم درک درست آن‌ها از معاهده ۱۳۵۱ داشته باشد. پس از بازدید هیئت ایرانی از ایستگاه سنجش آب دهراود، برخی از مقامات ایرانی خشک‌سالی افغانستان را تأیید کردند و برخی از حل‌وفصل پرونده هیرمند و بسته‌شدن پرونده مناقشه آبی ایران و افغانستان خبر دادند؛ اما تأیید هر‌کدام از مقامات ابعاد مختلفی را به ذهن متبادر می‌کند که در‌نهایت منافع ملی ایرانیان را به چالش می‌کشد.

شنیده ها:  در حال حاضر یعنی در مرداد سال 1402 بیش از 21 میلیون ایرانی گرفتار با فقر آبی‌ شده اند و 14 میلیون ایرانی با فلاکت آبی رو به رو هستند.نتیجه فلاکت آبی؛ فرونشست زمین، بیابانزایی، کانون های جدید ریزگرد و نهایتا مهاجرت دسته جمعی و تغییر در تنوع زیستی خواهد بود. کە فلاکت آبی در نهایت فلاکت اکولوژیک را در پی خواهد داشت و حیات در سرزمین را بە خطر خواهد انداخت.

ایران از مرحله درگیری با بحران آبی به مرحله فلاکت آبی نزدیک شده است  ن حتی در نقاطی از ایران بحران به شرایط فلاکت آبی رسیده است.شاخص فلاکت آب کشور نشان می دهد که وضعیت برخی از استان های ایران وخیم تر شده است.

شنیده ها: تغییر اقلیم، خشکسالی، پروژه‌های انتقال آب نامناسب و بی‌توجهی به آمایش سرزمین موجب تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی، خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها، فرونشست زمین در خیلی از دشت‌ها و انتشار ریزگرد‌ها شده است.

فرهنگستان علوم هشدار داده است که با ادامه بی‌توجهی به تهدید‌های محیط زیستی کشور، «پتانسیل انحطاط تمدن ایران‌زمین قابل پیش‌بینی است».