شنیده ها: در یک سال گذشته، صعود شتابان ترکیه به‌عنوان قدرتی تأثیرگذار، رقابت ژئوپلیتیک تازه‌ای را با اسرائیل رقم زده که پیامدهای آن فراتر از مناسبات دوجانبه است. تل‌آویو با تقویت ائتلاف‌های منطقه‌ای، اقدامات نظامی، جنگ سایبری و دیپلماسی رسانه‌ای تلاش می کند نفوذ ترکیه را مهار کند. این تقابل چندلایه، ثبات خاورمیانه را به‌ویژه در کردستان، مدیترانه و قفقاز تهدید می‌کند و ضرورت همگرایی هوشمندانه کشورهای منطقه را بیش از پیش برجسته می‌سازد.
خاورمیانه، صحنه بی‌وقفه جدال قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی، اکنون شاهد شکل‌گیری رقابتی تازه و به‌شدت مخاطره‌آمیز است. اینک نگاه تل‌آویو به سوی ترکیه معطوف شده است؛ کشوری که با جاه‌طلبی فزاینده و سیاست‌های بلندپروازانه، جایگاه خود را در معادلات منطقه‌ای تثبیت کرده و به بازیگری تبدیل شده که اسرائیل دیگر نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.
از غزه تا دمشق، از بیروت تا تهران، واشنگتن حتی لحظه‌ای از اجرای «بازی فریب» که با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید به اوج خود رسیده، دست نکشیده است. یکی از الزامات اساسی این بازی، اتخاذ سیاست «پایان‌های باز» برای مدیریت بحران‌ها است؛ و ابزارهای این رویکرد چیزی جز «دروغ»، «بی‌حس‌سازی»، «پراکنده‌سازی توهم» و بیان یک چیز و سپس عمل به عکس آن نیست.
این هفته، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای سومین بار از زمان آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، راهی واشنگتن شد. محور اصلی این سفر، رایزنی درباره چارچوب آتش‌بس احتمالی در غزه و تصمیم مشترک دو کشور برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران بود. اما فراتر از بحران‌های جاری، پرسش‌های بنیادین‌تری درباره آینده خاورمیانه مطرح است: پس از آتش‌بس در غزه، چه آینده‌ای پیش روی این منطقه ویران‌شده خواهد بود و مسئولیت اداره آن بر عهده چه کسی خواهد بود؟ همزمان، اسرائیل و آمریکا با کاهش قدرت نرم و تغییر موازنه قوا در منطقه چگونه مواجه خواهند شد؟ 
قرار بود سومین سفر بنیامین نتانیاهو به واشنگتن به صحنه‌ای باشکوه برای نمایش «پیروزی قاطع بر ایران» در کنار ترامپ تبدیل شود؛ نمایشی تبلیغاتی که قرار بود دستاوردهای مشترک را برجسته کند و سایر مسائل از طریق مذاکرات و تماس‌های روزانه هیأت‌های دو کشور دنبال شود. اما آنچه در واقعیت رخ داد، تمام انتظارات مشترک ترامپ و نتانیاهو را نقش بر آب کرد. 
تجاوز نظامی اسرائیل به ایران و متعاقب آن مشارکت آمریکا در حمله به تاسیسات هسته ای ایران در فردو، نطنز و اصفهان نه تنها با موفقیت همراه نبود؛ بلکه با انتقادات گسترده جامعه بین الملل همراه شد و اکثر کشورها این اقدام را نقض منشور سازمان ملل متحد و بر خلاف پیمان ان.پی.تی دانستند.
با این حال، تل‌آویو نمی‌تواند نسبت به پیامدهای آن بی‌تفاوت بماند. نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که در چارچوب سیاست خارجی آمریکا و نگاه تازه واشنگتن به معادلات خاورمیانه، این سفر واقعیتی چشمگیر و شاید بی‌سابقه را برجسته کرد: ایالات متحده دست‌کم در سطح اهداف و رویکردهای سیاست‌گذاری، امروز به ریاض نزدیک‌تر است تا به تل‌آویو.
گزارش‌های اطلاعاتی حاکی از آن است که واشنگتن بر شمار جنگنده‌ها و هواپیما‌های سوخت‌رسان خود در خاورمیانه افزوده است؛ اقدامی که در چارچوب سیاست «لبه پرتگاه» قابل تحلیل است؛ رویکردی که هدف آن واداشتن تهران به عقب‌نشینی از برنامه هسته‌ای‌اش از طریق افزایش فشار و تهدید نظامی است. با این حال، این استراتژی با یک ریسک جدی همراه است: به جای بازداشتن ایران از پیگیری اهداف بلندپروازانه هسته‌ای، ممکن است این پیام را به تهران منتقل کند که تنها راه مقابله با تهدید‌های فزاینده ایالات متحده، عبور از آستانه هسته‌ای و دستیابی به سلاح اتمی است. 
در این گزارش ارائه محمود سریع‌القلم و مسعود نیلی استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف را مورد توجه قرا می‌دهیم. جست‌و‌جو میان سطور سخنرانی این شخصیت برجسته دانشگاهی که هر کدام در حوزه تخصصی خود شناخته‌شده هستند، نشان می‌دهد که مسیر پیش روی کشور در سال آینده چیست و چه راه‌هایی برای پرهیز از دچار شدن به این شرایط وجود دارد.