شنیده ها

شنیده ها: پس از گذشت یک هفته از ارائه جمع‌بندی نهایی ایران از پیش‌نویس نهایی توافق ارائه شده از سوی اروپا، همچنان فضای تعلیق بر مذاکرات ادامه دارد. در یک سو ماجرا ایران تاکید دارد که خواسته‌های مطرح شده همراه با نرمش بوده و می‌تواند گامی مهم در مسیر احیای برجام باشد. در سوی دیگر، علی‌رغم رویکرد مثبت اروپایی‌ها، روسیه و چین از پاسخ ایران دولت بایدن تا کنون واکنش قاطعی نسبت به توافق نشان نداده است.

به گزارش آرمان امروز، علاوه بر این بازیگران در چند روز گذشته فشار لابی‌های اسرائیلی بر کاخ سفید روندی افزایشی داشته و به نظر می‌رسد آن‌ها واپسین تلاش‌های خود را برای بر هم زدن مسیر توافق در پیش گرفته‌اند. با تمام این اوصاف، تاخیر آمریکایی‌ها در پاسخ دادن به جمع‌بندی ارائه شده از سوی ایران، موجب شده که هم‌چنان فضای تعلیق بر مذاکرات ادامه داشته باشد.

معمابرانگیز شدن تعلل آمریکا در پاسخ به ایران

تعلل آمریکایی‌ها در پاسخ دادن به جمع‌بندی ارائه شده از سوی ایران، اکنون به معمایی برای تمامی طرفین تبدیل شده است. حتی برخی شواهد حاکی از آن است که شورای امنیت ملی کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا در ارتباط با نوع پاسخ دادن به جمع‌بندی ارائه شده از سوی ایران اختلاف‌نظر دارند. در همین ارتباط، رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به طولانی شدن تاخیر آمریکا در پاسخ به جمع‌بندی ایران درباره متن پیش نویس احیای برجام بر این باور است که از چند زاویه می‌توان به این مساله نگاه کرد؛ اول اینکه در قالب نظریه‌ی بازی‌ها و چانه‌زنی در مذاکرات می‌توان این را ارزیابی کرد که آمریکا دنبال این است تا دست برتر را در مذاکره داشته باشد و شاید دنبال این هستند که چطور توپ را در زمین ایران بیندازند تا امتیاز کمتری بدهند.

وی ادامه می‌دهد: دوم، شاید به این دلیل که امکان توافق بیشتر شده است، در داخل آمریکا دو جناح معتدل و رایکال یعنی جناح آنتونی بلینکن و جیک سالیوان سعی دارند به اجماع نظر برسند و این کار سختی است. قبلا شاید امکان توافق را کم می‌دیدند و نیاز نداشتند به اجماع برسند اما الان سعی دارند که اجماع به دست آوردند و این ممکن است یکی از دلایل تاخیر در پاسخ شان باشد. سوم اینکه، شاید آمریکایی‌ها انتظار داشتند ایران متن پیش‌نویس را رد کند و این‌ها بتوانند مانور تبلیغاتی دهند و ایران را مسئول شکست مذاکرات معرفی کنند اما این موضوع هم محقق نشد.

این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: چهارم اینکه احتمال دارد عملیات روانی و بازی رسانه‌ای باشد و آمریکایی‌ها بگویند حالا که ایران علاقه‌مند است، خود را کم میل نشان دهیم تا ایران از بخشی از خواسته‌هایش در این روند یا در آینده بکاهد.

این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه بر این باور است که اختلافات داخلی بلینکن و سالیوان جدی است و سعی دارند به نوعی به اجماع برسند و طبیعی است که این مساله زمان‌بر است. میزان اختلافات میان این دو جناح آنقدر زیاد و جدی است که ممکن است به این منجر شود که آمریکا از ایران بخواهد از برخی خواسته‌های خود عقب بنشیند. تعلل و تاخیر دولت آمریکا در شرایطی است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیروز -دوشنبه-در حاشیه سمیناری در اسپانیا خاطر نشان کرد: فکر می‌کنم پاسخ ایران معقول است. پاسخ ایران به آمریکا انتقال داده شده و واشنگتن هنوز جواب نداده است. منتظر آمریکا هستیم و امیدواریم که این پاسخ به ما اجازه دهد روند مذاکرات را تکمیل کنیم. نسبت به این مسئله امیدواریم اما نمی‌توان در مورد آن به شما اطمینان بدهم.

تاکید ایران بر تداوم رویکرد سازنده و عدم اراده برای برقراری روابط دوجانبه

در میانه تداوم عدم پاسخ‌گویی آمریکایی‌ها به جمع‌بندی ارائه شده از سوی ایران، تهران همچنان بر تداوم رویکرد سازنده و عدم اراده برای برقراری روابط دوجانبه با واشنگتن تاکید دارد. در این زمینه،  ناصر کنعانی دیروز دوشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضوع مذاکرات و آخرین تحولات در این عرصه و برخی از گمانه‌زنی‌های منتشر شده در این ارتباط گفت: در موضوع مذاکرات ما هنوز در مسیر مذاکره هستیم و در همین چارچوب اجازه می‌خواهم که به استقبال جزئیات و روند بعدی که هنوز اتفاق نیفتاده نروید.

این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه در آخرین دور مذاکرات وین پیشنهاداتی از سوی هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا به طرف‌های مذاکره‌کننده از جمله ایران ارائه شد، تصریح کرد: طرف ایرانی مبتنی بر رویکرد سازنده و مسئولانه خود پاسخ خودش را به پیشنهاد اتحادیه اروپا در زمان مقرر داد.

وی در همین ارتباط تصریح کرد: تا اینجای کار هنوز از سوی طرف مقابل مشخصا آمریکایی‌ها پاسخی به پیشنهادات طرف اروپایی دریافت نکرده‌ایم و زمانی می‌توانیم از نتیجه‌بخش بودن این مرحله از مذاکرات صحبت کنیم که طرف اروپایی اعلام کند که پاسخ طرف آمریکایی را دریافت کرده است. این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به مهم و حساس بودن مذاکرات، تصریح کرد: اجازه بدهید که در این ارتباط به روایت‌های غیررسمی اهتمام نکنیم.

تداوم نگاهها بر پر نشدن برخی شکاف‌های باقی مانده در آمریکا

در میانه سکوت مقام‌های رسمی واشنگتن در واکنش به پاسخ ارائه شده از سوی ایران به پیش‌نویس نهایی اتحادیه اروپا، جیم اسکیوتو، خبرنگار ارشد حوزه امنیت ملی شبکه سی‌ان‌ان در صفحه توئیترش اظهارات جدیدی را به نقل از یک مقام آمریکایی مطرح کرد و نوشت: « یک مقام ارشد وزارت امور خارجه[آمریکا] گفت، «برخی شکاف‌ها را پر کرده‌ایم اما برخی دیگر هنوز باقی مانده‌اند».

این اظهارات در پی این مطرح می‌شود که یک مقام آمریکایی دیگر نیز اخیرا در این باره به وبگاه خبری-تحلیلی اکسیوس گفته بود: توافق در وین ممکن است نسبت به دو هفته پیش نزدیک‌تر باشد اما همچنان نتیجه مذاکرات دارای ابهام است زیرا هنوز شکاف‌هایی وجود دارد. در هر حال، توافق قریب‌الوقوع به‌نظر نمی‌رسد.

تداوم فشارهای اسرائیل برای برهم زدن روند مثبت توافق

همانند چند روز گذشته نهادهای امنیتی اسرائیلی فشارهای خود را برای برهم زدن توافق ادامه داده‌اند که به نوعی می‌توان از آن به عنوان واپسین گام برای به شکست کشاندن توافق یاد کرد. حتی در روزهای گذشته اخباری مبنی بر حضور یک هیات امنیتی اسرائیلی در واشنگتن منتشر شده است. در جدیدترین کنش‌ها نیز شبکه الجزیره به نقل از بنی گانتس، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی درباره توافق هسته‌ای نوشت: «توافقی که با ایران روی آن کار می‌کنند، بد است و اسراییل ناچار است از خود حفاظت کند».

الجزیره در ادامه به نقل از گانتس آورده است، «این توافق با ایران موجب رشد توانمندی‌های هسته‌ای آنها خواهد شد و آمادگی برای عملیات‌های دفاعی در مواجهه با هر سناریویی در حال انجام شدن است». ادعاهای گانتس درباره توافق هسته‌‎ای درحالی مطرح می‌شود که وبگاه خبری- تحلیلی اکسیوس در گزارش خود به نقل از مقامات آمریکایی و صهیونیستی خبر داه بود: اگرچه دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در روزهای اخیر تلاش کرده است به اسرائیل اطمینان دهد که در مذاکرات احیای برجام امتیاز جدیدی به ایران نداده است، مقامات اسرائیلی می‌گویند که آنها اطمینان ندارند.

 بنابر این گزارش، مقامات کاخ سفید در روزهای گذشته به همتایان اسرائیلی خود اطمینان داده‌اند که علی‌رغم وجود برخی گزارشات در رسانه‌ها مبنی بر امتیازدهی واشنگتن به تهران در جریان مذاکرات وین، آمریکا هیچ امتیاز جدیدی به ایران نداده‌است.

حتی گزارش‌ها حاکی از آن است که ایال هولاتا، مشاور امنیت رژیم صهیونیستی قرار است روز سه‌شنبه به واشنگتن برود و در کاخ سفید با جیک سالیوان همتای آمریکایی خود دیدار کند. شواهد امر حاکی از آن است که اسرائیل از اطمینان‌بخشی‌های آمریکا راضی نشده است. یک مقام اسرائیلی در این باره گفته است که مذاکرات با واشنگتن درباره تهران در روزهای گذشته سخت‌تر شده است اما یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل قصد ندارد به‌طور علنی به کارزار علیه بایدن پیرامون توافق هسته‌ای با ایران بپردازد».

حمایت مسکو از پاسخ ایران

همزمان با طرح اظهارات مختلف از سوی مقام‌های ایرانی، آمریکایی و اسرائیلی، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی از گفت‌وگو با همتای ایرانی درباره موضوعات مربوط به مرحله نهایی مذاکرات وین خبر داد و ابراز امیدواری کرد بررسی پیشنهادات ایران در واشنگتن زمان زیادی نبرد.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین از گفت‌وگو با همتای ایرانی خود درباره مذاکرات وین خبر داد.

وی در این خصوص نوشت: امروز با محسن نذیری اصل نماینده دائم جدید ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین دیدار کردم. ما تعدادی از موضوعات مورد بحث مربوط به مرحله نهایی مذاکرات وین در مورد برجام را مورد گفت‌وگو قرار دادیم.