شنیده ها

شنیده ها: نباید فراموش کرد که هم‌زمان با فشارهای خارجی، تلاش‌هایی برای اثرگذاری بر افکار عمومی منطقه و جهان در جریان است.اکنون می‌توان گفت تقابل میان ایران و غرب وارد مرحله تازه ای شده است. اگر در سال‌های گذشته اختلاف‌نظرها صرفاً بر سر فعالیت‌های هسته‌ای بود، امروز این تقابل ها در خصوص جنبه‌های ژئوپلیتیکی و یافته‌های امنیتی است. در چنین شرایطی، طبیعی است که ابزارهای فشار نیز متنوع تر و چندوجهی تر شوند.

با حضور استیو ویتکاف در خاورمیانه،برای شکل دهی صلح در غزه، شایعاتی در خصوص احتمال مذاکره یا دیدار عراقچی و ویتکاف نیز مخابره شد. با این وجود عراقچی این موضوع را تکذیب کرده است.

شنیده ها: تحریم‌های سازمان ملل متحد از نظر اقتصادی وضعیت داخلی ایران را تشدید می‌کند، به ویژه با توجه به کاهش مداوم ارزش پول ملی و کاهش درآمد‌های نفتی که به فروش بیش از ۹۰ درصد صادرات آن به چین با قیمت‌های تخفیف‌دار وابسته است. این تحریم‌ها می‌توانند موقعیت مذاکره تهران با پکن را تضعیف کنند و فشار غیرمستقیمی بر اقتصاد ایران وارد سازند که از تورم، بیکاری و سوء مدیریت رنج می‌برد.

تروئیکای اروپایی پیشنهاد داده بود که در صورت اجازه مجدد ایران به بازرسان سازمان ملل متحد برای دسترسی به تاسیسات هسته‌ای خود، رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده و مذاکره با ایالات متحده، اعمال مجدد تحریم‌ها را تا شش ماه به تعویق بیندازد تا مذاکرات در مورد یک توافق بلندمدت آغاز شود.

شنیده ها: این موضع منطقی تر است؛ دفاع با اتکا به مردم و اصلاح روشهای غلطی که وجود داشته و استفاده از امکانات داخل کشور برای مدیریت کشور بدون اختلاف های جناحی یا زیر سوال بردن سیاست های کلی کشور. همه سیاست هایی که از سال ۱۳۸۱ به بعد (مقارن با پرونده سازی سیاسی علیه ایران) در پیش گرفتیم، سیاست های کلی نظام بود. نه سیاست های یک شخص یا یک دولت. اغلب تصمیم گیری های اساسی نیز در شورای امنیت ملی انجام می شده است. بهتر است به دنبال وحدت ملی و آگاهی بخشی باشیم.

با توجه به نتایج جلسه اخیر شورای امنیت و رأی منفی این شورا به تمدید قطعنامه تداوم رفع تحریم های ایران، روند تحولات سیاست خارجی کشور، وارد فضایی جدید شده است. این موضوع با تصمیم شورای عالی امنیت ایران مبنی بر تعلیق همکاری با آژانس، پیچیده تر شده است.

شنیده ها: ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست قاهره بر سر سازوکاری برای ادامه همکاری توافق کردند که این توافق به امضای عباس عراقچی و گروسی رسید.

شامگاه سه شنبه ۱۸ شهریور، توافقی مهم میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره، پایتخت مصر، به امضای عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، رسید.

شنیده ها: مذاکرات هسته‌ای اخیر ایران و سه کشور اروپایی در استانبول پس از حمله اسرائیل و آمریکا، با هدف بررسی آینده برجام و جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل برگزار شد. در حالی‌که اروپا نقش خود را در پرونده ایران از دست داده و مذاکرات اصلی به آمریکا و عمان منتقل شده، ایران با ارسال سیگنال‌های متناقض، سعی در خرید زمان و سنجش تحولات برای اتخاذ تصمیم نهایی دارد.

ایران و سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) هفته گذشته در کنسولگری ایران در استانبول، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای را پشت درهای بسته آغاز کردند؛ مذاکراتی که نخستین رایزنی‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران پس از حمله مشترک اسرائیل و آمریکا به ایران در ماه ژوئن به شمار می‌رود.

شنیده ها: جلسه فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دوشنبه تا جمعه هفته آینده در وین برگزار می‌شود. یکی از دستور کار‌های این جلسه بررسی گزارش محرمانه مدیرکل آژانس در مورد نقض تعهدات پادمانی ایران پیش از سال ۲۰۰۳ است. خبر‌ها حاکی از این است که ۳ قدرت اروپایی و آمریکا در حال آماده‌سازی قطعنامه‌ای برای محکومیت ایران در این جلسه هستند.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هفته گذشته بر اساس محتوای قطعنامه ماه نوامبر شورای حکام که از او خواسته بود گزارشی جامع از همکاری‌های ایران در حوزه تعهدات پادمانی ارائه دهد، گزارش محرمانه خود را برای ۳۵ عضو شورای حکام ارسال کرد.

شنیده ها: ایران به طور بالقوه با بازگشت همه تحریم های سازمان ملل که به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با قدرت‌های جهانی لغو شده بود، مواجه است.

به عنوان بخشی از برجام، سازوکاری به نام "اسنپ بک" یا "مکانیسم ماشه" معرفی شده که به هر کشور امضا کننده آن توافق نامه اجازه می‌دهد در صورتی که مشکوک به عدم پایبندی ایران به تعهدات خود نسبت به مفاد برجام بود برای فعال کردن آن مکانیسم اقدام کند.

شنیده ها: یک نئومحافظه‌کار برجسته در بیشتر نیم‌قرن گذشته ایالات متحده، مجموعه‌ای جامع از توصیه‌ها در مورد سیاست خاورمیانه برای دولت جدید ترامپ منتشر کرده است؛ توصیه‌هایی که تقریباً همگی مورد تأیید بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و حزب لیکود او خواهند بود.

اندیشکده آمریکایی کوئینسی نوشت: یک نئومحافظه‌کار  برجسته در بیشتر نیم‌قرن گذشته ایالات متحده، مجموعه‌ای جامع از توصیه‌ها در مورد سیاست خاورمیانه برای دولت جدید ترامپ منتشر کرده است؛ توصیه‌هایی که تقریباً همگی مورد تأیید بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و حزب لیکود او خواهند بود.

شنیده ها: یک کارشناس مسائل بین‌الملل می‌گوید: ممکن است مهر ماه ۱۴۰۴ اتحادیه اروپا مسئله مکانیسم ماشه علیه ایران را فعال کند. اگر ترامپ تا آن موقع وارد گفت‌و‌گو با ما نشود طبیعتا اروپایی‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد تا مکانیسم ماشه را در شورای امنیت به کار گیرد و این خطرناک است. وقتی مکانیسم ماشه به کار گرفته شود تحریم‌های سازمان ملل هم بازمی‌گردد. از این رو باید این ملاحظات درنظر گرفته شود. البته که آقای عراقچی در صحبت‌های خود به اهمیت این مسئله اشاره کرده بود.

ترامپ بار دیگر به قدرت بازگشت و حال مهم‌ترین پرسش، چگونگی مواجهه ایران و آمریکاست. به طور کلی سه استراتژی را می‌توان متصور بود؛ یک رویکرد بدبینانه درگیری نظامی است که باتوجه به هزینه سنگینی که برای طرفین دارد و همچنین تمایل ترامپ برای کاهش هزینه‌های برون مرزی، اتخاذ چنین رویکردی بعید است.

شنیده ها: نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ شب سه‌شنبه ۲۷ آذر به وقت تهران برگزار شد. رزماری دی‌کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی ابتدا هجدهمین گزارش آنتونیو گوترش درباره اجرای این قطعنامه و توافق هسته‌ای ایران را قرائت کرد. پس از آن هجدهمین گزارش نماینده کشور مالت به‌عنوان تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ نیز در شورا خوانده شد و سپس اعضای شورای امنیت سازمان ملل به بیان نظرات خود پرداختند.

امیرسعید ایروانی، دیپلمات ارشد ایران در نیویورک و نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل متحد نیز به سخنرانی در این نشست پرداخت. با توجه به شرایط موجود میان ایران و غرب و پیچیده شدن پرونده هسته‌ای ایران، مسئله اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه در این جلسه پررنگ بود.