شنیده ها: در سیاست خارجی، دونالد ترامپ احتمالاً رویکردی معاملهگرانهتر در قبال چین و ایران اتخاذ کرده و در عین حال حمایت از اسرائیل و فشار بر روسیه و اوکراین را حفظ خواهد کرد. این رویکرد، هرچند میتواند در کوتاهمدت دستاوردهایی مانند توافقات دیپلماتیک داشته باشد، اما با چالشهایی در هماهنگی با متحدان سنتی و مدیریت بحرانهای منطقهای روبهرو خواهد شد. بهطور کلی، بازگشت ترامپ به قدرت میتواند به تغییر نظم بینالمللی و تضعیف هنجارهای دموکراتیک و چندجانبهگرایی منجر شود، در حالی که فرصتهایی برای منافع اقتصادی و توافقات استراتژیک فراهم میکند.
رهبران جهان این هفته در اجلاس سران گروه ۲۰ در ریو دو ژانیرو گرد هم آمدهاند، اما حضور پررنگ دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، حتی با وجود عدم حضور فیزیکی او، کاملاً مشهود است. پرسشی که ذهن کشورها و شرکتها را به خود مشغول کرده این است: «بازگشت ترامپ چه معنایی برای ما خواهد داشت؟»
تصمیم جو بایدن برای صدور مجوز استفاده اوکراین از موشکهای تاکتیکی ارتش آمریکا علیه اهدافی در خاک روسیه، تحولی قابلتوجه در رویکرد ایالات متحده به جنگ اوکراین است که پیامدهای نظامی، دیپلماتیک و سیاسی گستردهای به همراه دارد. این اقدام اگرچه بهطور مستقیم وضعیت خطوط مقدم عرصه نبرد را دگرگون نمیکند، اما ظرفیت و توانایی اوکراین برای اعمال فشار بر روسیه را افزایش داده و موقعیت آن را در مذاکرات احتمالی آینده تقویت میکند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده مشغول انتصاب افراد وفادار به سمتهای کلیدی در دولت جدید خود است. طبق گزارشها، او اخیراً سناتور مارکو روبیو را برای تصدی وزارت امور خارجه و مایک والتز را به عنوان مشاور امنیت ملی انتخاب کرده است. اما فراتر از این انتصابات، آیا میتوانیم تصویری جامع از سیاست خارجی ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش ترسیم کنیم و دریابیم که کدام رویکردها ممکن است در دوره دوم پیگیری شوند؟
ابراز بیتفاوتی تهران به نتایج انتخاب دوباره دونالد ترامپ به ریاست جمهوری ایالات متحده به معنی آن نیست که هرگونه تعامل آتی با واشنگتن و جامعه جهانی در حداقل چهار سال آینده، بیرون از ماهیت این تعامل باشد. همانگونه که در چهار سال گذشته پیامدهای رویکرد دولت پیشین ترامپ نه تنها همچنان بر روابط خارجی ایران ادامه داشته، بلکه دولت جو بایدن هم در همان چارچوب بنا شده از سوی دولت اسبق ایالات متحده ادامه یافت و در همین اواخر به ادبیات و رویکردی نزدیک به گذشته بازگشت. 
پس از ماهها ماراتن انتخاباتی بین ۲ حزب اصلی جمهوریخواه و دموکرات در ایالات متحده، در نهایت دونالد ترامپ، جمهوریخواه توانست کاملا هریس، دموکرات را شکست دهد و برای بار دوم سکان هدایت کاخسفید را در دست بگیرد. این در حالی است که مقامهای رسمی ایران از پیش از اعلام رسمی نتایج انتخابات تاکید داشتند که پیروزی هیچکدام از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا تاثیر چندانی بر معادلات حاکم بر روابط ۲ کشور نخواهد داشت. در همین راستا، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که رئیسجمهوری بعدی آمریکا هر که باشد، احتمالاً رویکردی ضدایرانی خواهد داشت.
چنین شرایطی ضرورت اتخاذ تصمیمهای استراتژیک و دیپلماتیک را برای مدیریت این بحرانها بیشتر میکند. به منظور تحلیل سیاستهایی که ترامپ ممکن است در قبال ایران و منطقه در پیش گیرد، اقتصاد ۲۴ با قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بینالملل به گفتگو نشسته است. مشروح این گفتگو را در ادامه میخوانید.
چالشهای جدیدی همچون جنگهای فعال در خاورمیانه و اوکراین در کنار تهدیدهای فزاینده از سوی چین، پیچیدگیهای سیاست خارجی ایالات متحده را در دوره دوم ترامپ بیشتر خواهند کرد. سیاستهای اقتصادی و امنیتی ترامپ، روابط ایالات متحده با کشورهای دیگر را بیش از پیش تحتالشعاع قرار خواهد داد. رویکرد معاملهگرانه ترامپ در سیاست خارجی میتواند به افزایش فشار بر متحدان آمریکا و تضعیف قدرت دیپلماتیک آن در جهان منجر شود.
ادعاهای مداوم دونالد ترامپ درباره تقلب انتخاباتی و احتمال بروز خشونت در صورت شکست او، نگرانیهای فزایندهای را در میان مقامات امنیتی و عمومی به وجود آورده است. در این شرایط، اقدامات بیسابقه امنیتی و تحلیلهای جامعهشناختی از شکافهای عمیق اجتماعی، همه نشاندهنده یک لحظه سرنوشتساز در تاریخ سیاسی آمریکا است که نه تنها نتیجه انتخابات، بلکه نحوه واکنش جامعه به آن، آینده کشور را تحت تأثیر قرار خواهد داد.