شنیده ها: پس از دیدار دونالد ترامپ با احمد الشرع در ۱۴ مه در ریاض در جریان سفر منطقهایاش به سه کشور عربی حوزه خلیج فارس، و اعلام تصمیم به لغو همه تحریمهای سوریه، حملات اسرائیل بهطور ناگهانی متوقف شدهاند.
در پی سقوط بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و روی کار آمدن دولت جدید اسلامگرای سوریه به رهبری احمد الشرع، اسرائیل بیش از ۷۰۰ حمله هوایی به خاک سوریه انجام داده است؛ این حملات آن طور که دولت اسرائیلی اعلام کرده است با هدف جلوگیری از انتقال تسلیحات سنگین به گروههای متخاصم و ممانعت از استقرار آنها در نزدیکی مرزهای اسرائیل انجام شدهاند.
اورانیوم غنیشده ۹۳ درصد، آن سطحی از این ماده است که استفاده نظامی دارد. از پلوتونیوم نیز میتوان استفاده نظامی کرد. اما آنچه اهمیت دارد این است که اگر مواد هستهای مورد نیاز برای ساخت بمب همین حالا در اختیار یک کشور باشد و آن کشور چند فناوری بسیار پیشرفته دیگر را در اختیار نداشته باشد، اورانیوم ۹۳ درصد به کارش نمیآید. بنابراین، توانایی غنیسازی، شرط لازم برای نظامی شدن برنامه هستهای یک کشور است اما کافی نیست.
رئیس جمهور آمریکا میتواند بدون مراجعه به کنگره، تصمیمات اجرایی برای لغو برخی از تحریمهای اعمال شده علیه سوریه اتخاذ کند.
استانبول در آخر هفتهای که گذشت، مرکز تردد دیپلماتهای ارشد چند کشور برای گفتوگوهای بینالمللی بود. از یک سو، هیئتهای دیپلماتیک روسیه و اوکراین برای مذاکرات صلح در کاخ دولماباغچه استانبول حاضر شدند و در نشست سهجانبه روسیه – ترکیه – اوکراین شرکت کردند. همچنین مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا نیز به استانبول رفت که در نشست سهجانبه با ترکیه و اوکراین شرکت کند.
با توجه به نقش مستقیم اسرائیل در بر هم زدن توافق آتشبس غزه — که شاید نخستین دستاورد مهم دولت ترامپ محسوب میشد — حالا تحلیلگران میگویند بعید نیست دولت نتانیاهو و متحدانش در آمریکا، مذاکرات تازه میان واشنگتن و تهران را نیز به شکست بکشانند. با این حال، انتخاب استیو ویتکاف بهعنوان مسئول مذاکرات، از عزم ترامپ برای پرهیز از فشار حداکثری بر ایران حکایت دارد. از سوی دیگر، جیدی ونس، معاون اول ترامپ، پیش از انتخابات تأکید کرده بود که منافع آمریکا و اسرائیل در قبال ایران یکسان نیست؛ موضوعی که میتواند مسیر نتانیاهو برای تکرار سناریوی آتشبس غزه را دشوارتر کند.
دونالد ترامپ طی ۲ ماه نظم سیاسی آمریکا را دگرگون کرده است. از زمان رونالد ریگان، هیچ رئیسجمهوری اینچنین بر سراسر کشور تسلط نداشته یا چشمانداز ایدئولوژیک آن را تغییر نداده است. ترامپ ممکن است در دوره دوم ریاستجمهوریاش، نظم جهانی را نیز به شیوههایی دگرگون کند که کمابیش به همین اندازه عمیق باشد.