شنیده ها

شنیده ها: در میانه تنش‌های منطقه‌ای، از حملات ادعایی اسرائیل به قطر تا سایه جنگ با ایران، پاکستان و عربستان سعودی پیمانی امضا کرده‌اند که می‌تواند معادلات قدرت را بازنویسی کند. آیا این اتحاد، خاورمیانه را به سوی ثبات هدایت می‌کند یا به میدان رقابت‌های جدید؟

عربستان سعودی و پاکستان روز گذشته (چهارشنبه) در ریاض توافق امنیتی را به امضا رساندند که مهمترین ماده آن دفاع قاطع از یکدیگر درصورت حمله نظامی خارجی است. پیمانی بسیار مهم که در وضعیت ناآرام امروز خاورمیانه چیزی جز هشدار برای تحولات قریب الوقوع تلقی نمی‌شود.

شنیده ها: دوحه این حمله را نقض آشکار قوانین بین‌المللی خواند و کشورهای عربی خلیج فارس و سازمان ملل نیز آن را محکوم کردند. هم‌زمان، تحلیلگران می‌گویند این رویداد پروژه عادی‌سازی اسرائیل با اعراب و اعتبار آمریکا به‌عنوان ضامن امنیت منطقه را تضعیف کرده است.

روز سه‌شنبه اسرائیل با حمله‌ای هوایی در خاک قطر، رهبران ارشد حماس را هدف گرفت؛ اقدامی که جنگ خاورمیانه را به یکی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا و مهم‌ترین میانجی آتش‌بس در غزه کشاند و سطح درگیری‌ها را به‌شدت بالا برد. رهبران ارشد حماس پس از این حمله به نظر آسیبی ندیدند، اما به گفته یک مقام نزدیک به گروه حماس، پسر خلیل الحیه، مذاکره‌کننده ارشد حماس به همراه مدیر دفترش در این حمله جان باخته‌اند. وزارت کشور قطر نیز تأیید کرد که یکی از نیروهای امنیت داخلی این کشور در جریان حمله کشته شده است.

شنیده ها: در ژوئن، ترامپ با صدور مجوز حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، یکی از آرزوهای دیرینه نتانیاهو را محقق کرد. اکنون نخست‌وزیر اسرائیل خواستار حمله‌ای گسترده‌تر است؛ در حالی‌که ایران هشدار داده این بار پاسخ سختی خواهد داد. تحلیلگران می‌گویند جنگ دوم خونین‌تر از گذشته خواهد بود و آمریکا را درگیر بحرانی تمام‌عیار می‌کند. با وجود فشار تل‌آویو، منافع واشنگتن با اسرائیل همسو نیست و ترامپ باید انتخاب کند: موافقت با جنگ یا پرهیز از ورود به جنگ.

در ژوئن، دونالد ترامپ یکی از قدیمی ترین آرزوهای بنیامین نتانیاهو را محقق کرد. نخست‌وزیر اسرائیل سال‌هاست در پی آن بود که یک رئیس‌جمهور آمریکا به ایران حمله کند؛ فشاری که همه رهبران پیشین حتی خود ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش در برابرش ایستادند. آن زمان ترامپ با گلایه گفته بود: «بی‌بی می‌خواهد تا آخرین سرباز آمریکایی با ایران بجنگد.» اما در دور دوم، نتانیاهو سرانجام به خواسته‌اش رسید و ترامپ مجوز حملات هوایی و دریایی به تأسیسات هسته‌ای ایران را صادر کرد.

شنیده ها: نشریه فارن پالیسی می‌گوید فشارهای فزاینده چین و تغییر رویکرد دولت دوم ترامپ، تایوان را در موقعیتی شکننده قرار داده است. پکن با مانورهای نظامی و جنگ تبلیغاتی به دنبال اتحاد نهایی است و در داخل تایوان، شکاف سیاسی میان احزاب تعمیق یافته است. هم‌زمان، ترامپ با امتیازدهی به چین، تعرفه‌ها و محدودیت‌ها نگرانی تایپه را تشدید کرده است. راهبرد بقا برای تایوان شامل افزایش بودجه دفاعی، سرمایه‌گذاری در آمریکا و پرهیز از لفاظی استقلال‌طلبانه است.

همان‌طور که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دیپلماسی پرآشوب خود در قبال اوکراین را دنبال می‌کند؛ دیپلماسی‌ای که با ناتوانی در ایستادگی قاطع در برابر یک متجاوز و نیز ضعف در دفاع از اصول حاکمیت و تمامیت ارضی همراه است؛ این تنها اروپایی‌ها نیستند که احساس نگرانی می‌کنند. واقعیت آن است که اگر جمعیتی وجود داشته باشد که بیش از همه باید نسبت به جایگاه خود در جهانی آشفته و بی‌نظم، جایی که تضمین‌های امنیتی آمریکا دیگر به استحکام گذشته به نظر نمی‌رسند، احساس اضطراب کند، آن جمعیت ۲۳ میلیون نفری تایوان است.

شنیده ها: برخی معتقدند در صورت منحل نشدن حشدالشعبی، این گروه هدف حمله مستقیم اسرائیل قرار بگیرد و تجربه لبنان برای عراقی‌ها تکرار شود. این اتفاقی نیست که بغداد با توجه به بحران‌های اقتصادی و سیاسی و ... آمادگی کافی برای آن داشته‌باشد.

عراق فاصله چندانی تا انتخابات پارلمانی در آبان ماه سال جاری ندارد. در این زمان اندک بغداد باید تصمیمات سختی بگیرد. جدل‌های داخلی در این کشور به اوج خود رسیده و گروه‌های سیاسی هر کدام ساز خود را می‌زنند حتی برخی گروه‌های سیاسی از همین حالا ساز خود را کوک کرده‌اند تا تاریخ برگزاری انتخابات را عقب بیندازند. در این میان وضعیت حشد الشعبی که برخی از گروه‌های عراقی مایلند تا آن را خلع سلاح کنند، ابهامات زیادی پدید آورده است.

شنیده ها: اسرائیل با چرخشی راهبردی از سیاست حفظ وضع موجود به تجدیدنظرطلبی، تلاش دارد از طریق بی‌ثبات‌سازی منطقه و پیروزی نظامی، نظم جدیدی بر خاورمیانه تحمیل کند. این رویکرد، که پس از حملات ۷ اکتبر شدت گرفت، چشم‌انداز عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی را تضعیف کرده و شکاف میان اسرائیل و متحدان منطقه‌ای‌اش را افزایش داده است. دولت ترامپ نیز در مهار این مسیر ناکام مانده و در واقع، به آن دامن زده است.

در تاریخ ۱۶ ژوئیه، اسرائیل به طور چشمگیری سطح دخالت نظامی خود در سوریه را افزایش داد. همزمان با تشدید درگیری‌ها میان دروزی‌ها، بدوی‌ها و نیروهای دولتی سوریه در استان سویدا، ارتش اسرائیل به حمایت از دروزی‌ها وارد عمل شد و ظرف ۲۴ ساعت بیش از ۱۶۰ حمله هوایی به مواضع مختلف انجام داد.

شنیده ها: در یک سال گذشته، صعود شتابان ترکیه به‌عنوان قدرتی تأثیرگذار، رقابت ژئوپلیتیک تازه‌ای را با اسرائیل رقم زده که پیامدهای آن فراتر از مناسبات دوجانبه است. تل‌آویو با تقویت ائتلاف‌های منطقه‌ای، اقدامات نظامی، جنگ سایبری و دیپلماسی رسانه‌ای تلاش می کند نفوذ ترکیه را مهار کند. این تقابل چندلایه، ثبات خاورمیانه را به‌ویژه در کردستان، مدیترانه و قفقاز تهدید می‌کند و ضرورت همگرایی هوشمندانه کشورهای منطقه را بیش از پیش برجسته می‌سازد.

خاورمیانه، صحنه بی‌وقفه جدال قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی، اکنون شاهد شکل‌گیری رقابتی تازه و به‌شدت مخاطره‌آمیز است. اینک نگاه تل‌آویو به سوی ترکیه معطوف شده است؛ کشوری که با جاه‌طلبی فزاینده و سیاست‌های بلندپروازانه، جایگاه خود را در معادلات منطقه‌ای تثبیت کرده و به بازیگری تبدیل شده که اسرائیل دیگر نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.

شنیده ها: شان متیوز، خبرنگار میدل ایست آی، به بررسی شکاف‌های عمیق در رویکرد‌های ایالات متحده و اسرائیل نسبت به آینده سوریه می‌پردازد. در حالی‌که دولت ترامپ به‌دنبال حفظ یکپارچگی سوریه با حمایت متحدانی، چون ترکیه و کشور‌های خلیج‌فارس است، اسرائیل ترجیح می‌دهد با ایجاد مناطق نفوذ جداگانه، تعادل ژئوپلیتیکی در سوریه را به نفع خود تغییر دهد.

گزارش حاضر با تکیه بر گفت‌و‌گو با دیپلمات‌ها و تحلیلگران منطقه‌ای، به ویژه در سایه حملات اخیر اسرائیل به دمشق، نشان می‌دهد چگونه این اختلافات می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک واشنگتن را با چالش‌های جدی روبه‌رو کند.

شنیده ها: در سفر اخیر نتانیاهو به واشنگتن و مذاکرات با ترامپ، محور اصلی رایزنی‌ها آتش‌بس غزه و هماهنگی درباره ایران بود، اما چالش اصلی، آینده سیاسی و امنیتی خاورمیانه پس از جنگ است. اختلافات داخلی اسرائیل، چالش عربستان و قطر، کاهش قدرت نرم و بحران مشروعیت دولت نتانیاهو، بر پیچیدگی وضعیت افزوده است. آمریکا خواهان شکل‌گیری نظم فراگیر و عادی‌سازی روابط منطقه‌ای است؛ اما رقابت جبهه‌های «شمول‌گرا» و «مقاومت» آینده منطقه را مبهم ساخته است.

این هفته، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای سومین بار از زمان آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، راهی واشنگتن شد. محور اصلی این سفر، رایزنی درباره چارچوب آتش‌بس احتمالی در غزه و تصمیم مشترک دو کشور برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران بود. اما فراتر از بحران‌های جاری، پرسش‌های بنیادین‌تری درباره آینده خاورمیانه مطرح است: پس از آتش‌بس در غزه، چه آینده‌ای پیش روی این منطقه ویران‌شده خواهد بود و مسئولیت اداره آن بر عهده چه کسی خواهد بود؟ همزمان، اسرائیل و آمریکا با کاهش قدرت نرم و تغییر موازنه قوا در منطقه چگونه مواجه خواهند شد؟

شنیده ها: جنگ اسرائیل علیه غزه یادآور آشکاری از شکست کامل تمام سازوکار‌های موجود سازمان ملل متحد است. گزارش جدید "آلبانیز" یک گام فراتر می‌رود و این بار از کل بشریت می‌خواهد که موضعی اخلاقی اتخاذ کنند و با کسانی که نسل زدایی صورت گرفته توسط اسرائیل را ممکن ساخته‌اند، مقابله کنند.

گزارش "فرانچسکا آلبانیز" گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در فلسطین اشغالی، شاهدی بر مفهوم بیان حقیقت به قدرت است. این "قدرت" صرفاً توسط اسرائیل یا حتی ایالات متحده تجسم نیافته، بلکه توسط جامعه بین‌المللی که ارتباط جمعی آنان به طرز غم انگیزی نتوانسته مانع نسل زدایی جاری در غزه شود، تجسم یافته است.