شنیده ها

شنیده ها: اظهارات اخیر ترامپ درباره زمان مذاکرات ایران و تأکید او بر تغییر موضع تهران، در کنار مواضع پزشکیان درباره بازگشت به میز مذاکره، فضای تازه‌ای در روابط تهران و واشنگتن ایجاد کرده است. این طور که به نظر می‌رسد هم فرصت‌هایی برای دیپلماسی و هم چالش‌هایی در مسیر گفت‌و‌گو‌ها وجود دارد.

اظهارات جدید دونالد ترامپ درباره تعیین زمان مذاکرات بعدی با ایران و تأکیدش بر تغییر قابل توجه مواضع تهران در هفته‌های اخیر، بار دیگر بحث بازگشت احتمالی به میز گفت‌و‌گو‌ها را داغ کرد. همزمان، مصاحبه مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان، نشانه‌هایی از آمادگی مشروط تهران برای ادامه مذاکرات را نشان می‌دهد.

شنیده ها: حملات نظامی اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، ضمن ناکام گذاشتن دیپلماسی، ریسک دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و خروج تهران از معاهده ان.پی.تی را افزایش داده است. این حملات نه‌تنها اعتماد جهانی به نظام عدم‌اشاعه را تضعیف کرد، بلکه ضرورت بازگشت فوری به مذاکره و توافقی جدید را دوچندان ساخت. راهکار، تضمین دسترسی بازرسان، تعلیق غنی‌سازی، انتقال ذخایر و لغو تحریم‌ها به‌موازات شناسایی حقوق هسته‌ای ایران است.

تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای پیوستن به حملات غیرقانونی اسرائیل علیه دانشمندان و تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت ایران، گامی پرریسک و عقب‌گردی آشکار از مسیر دیپلماتیکی است که پیش‌تر در پیش گرفته بود؛ مسیری که اکنون با افزایش ریسک دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و تضعیف هرچه بیشتر اعتماد جهانی به نظام عدم‌اشاعه هسته‌ای همراه شده است.

شنیده ها: برای بسیاری، هیچ روزی شبیه به ۲۳ خرداد نخواهد بود. زمان می‌برد تا این دلهره از روح و جانمان بیرون برود.

روز‌هایی که ترس، از مرز خانه‌ها عبور کرد و به عمق جانمان رسید؛ نه فقط ترس از مرگ، نه فقط هراس از ویرانی یا آینده‌ای نامعلوم؛ بلکه ترسِ ندیدن عزیزان، بی‌خبری، و بازنگشتن به خانه‌ای که پر از خاطره بود.

شنیده ها: مارکت واچ در گزارشی به بررسی وضعیت اقتصاد آمریکا بعد از حملات هوایی به تاسیسات هسته‌ای ایران پرداخته و نوشته است.

تورم آمریکا به طرز شگفت‌آوری در طول ماه مه، تحت تاثیر تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بی‌حرکت ماند، اما حملات هوایی این کشور به تأسیسات هسته‌ای ایران در روز‌های اخیر می‌تواند فشار‌هایی به اقتصاد این کشور بیاورد و احتمالا افزایش قیمت‌ها را به بالاترین سطح در دو سال گذشته بازگرداند.

شنیده ها: در شرایطی که اسرائیل با سیاست‌های تهاجمی و الهیاتی خود، رویکردی بی‌پروا و غیرعقلانی در منطقه در پیش گرفته و توانسته آمریکا را به حمله به ایران وادار کند، بسیاری از کشورهای منطقه هنوز درک نکرده‌اند که هیچ دوستی یا ائتلافی نمی‌تواند آن‌ها را از خطر مصون نگه دارد. پس از حمله اسرائیل به ایران، ترکیه صراحتاً دکترین دفاعی خود را بازتعریف کرده و سطح هشدار را افزایش داده است. ۹۶ درصد مردم ترکیه اسرائیل را دشمن می‌دانند و منطقه آماده بحران‌های تازه است.

در نخستین ساعات صبح امروز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، خبر از دستیابی به توافق آتش‌بس میان اسرائیل و ایران داد؛ توافقی که بناست ۲۴ ساعت پس از اجرایش، به‌طور رسمی پایان جنگ اعلام شود؛ جنگی که ترامپ آن را «جنگ دوازده‌روزه» نامیده است. با این وجود، این پرسش همچنان باقی است: آیا ممکن است سناریویی مشابه، این بار میان ترکیه و اسرائیل رقم بخورد؟ اجازه دهید بی‌پرده سخن بگویم و از همان نقطه‌ای آغاز کنم که باید به آن ختم شود: تا زمانی که در مراکز قدرت ایالات متحده و اسرائیل افرادی تصمیم‌ساز هستند که مبنای قضاوت و انتخاب‌شان باورهای الهیاتی و غیرعقلانی است، هیچ کشوری در جهان از شعله‌های چنین جنگ‌هایی مصون نخواهد بود.

شنیده ها: در جنگ اخیر ایران و اسرائیل، روسیه علی‌رغم روابط راهبردی با تهران، تنها به محکومیت‌های رسمی بسنده کرد و از هرگونه حمایت عملی خودداری نمود. این رفتار محتاطانه، نشانگر اولویت مطلق روسیه به جنگ اوکراین، نگرانی از آسیب به روابط با غرب و اسرائیل، منافع اقتصادی ناشی از افزایش قیمت نفت و تردید مسکو نسبت به عبور ایران از آستانه هسته‌ای بود. روسیه ترجیح داد نقش میانجی بی‌تعهد را ایفا کند و هزینه‌ای برای ایران نپردازد.

طی دوازده روز، ایران و اسرائیل درگیر یک دوئل تمام‌عیار هوایی و موشکی شدند تا سرانجام خبر آتش‌بس میان دو طرف منتشر شد. جرقه آغاز این رویارویی را اسرائیل زد؛ حمله‌ای که در ظاهر با هدف «خنثی‌سازی تهدید هسته‌ای ایران» توجیه شد، اما دامنه و شدت حملات هوایی و همچنین سلسله ترورهایی که مسئولان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای ایران را هدف قرار داد، از راهبردی به‌مراتب فراتر حکایت داشت؛ راهبردی که تا مرز تغییر نظام نیز پیش رفت. این هدف پنهان، بی‌پرده در اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بازتاب یافت.

شنیده ها: تهران به خوبی از وابستگی ترامپ به بقای آتش‌بس آگاه است و هیچ‌کس حاضر نیست خطر شعله‌ور شدن دوباره جنگی را به جان بخرد که می‌تواند منطقه را به ورطه بحران عمیق‌تری بکشاند. در نتیجه، بعید نیست دولت آمریکا برای حفظ این آرامش شکننده، به جای سیاست تهدید، سیاست تشویق را دنبال کند؛ از اعطای معافیت‌های اقتصادی و تضمین پرهیز از مداخله در امور داخلی ایران گرفته تا دادن تعهدات امنیتی در برابر حملات احتمالی اسرائیل.

تجاوز نظامی اسرائیل به ایران و متعاقب آن مشارکت آمریکا در حمله به تاسیسات هسته ای ایران در فردو، نطنز و اصفهان نه تنها با موفقیت همراه نبود؛ بلکه با  انتقادات گسترده جامعه بین الملل همراه شد و اکثر کشورها این اقدام را نقض منشور سازمان ملل متحد و بر خلاف پیمان ان.پی.تی دانستند.

شنیده ها: بررسی وضعیت این روزهای بیمارستان‌های ایران نشان می‌دهد که علاوه بر برخورد مستقیم بمب‌های اسرائیل به مناطق مسکونی، تعدادی از کودکان ایرانی به علت اضطراب از دست دادن خانواده و تشنج ناشی از شنیدن صدای بمب‌ها کشته می‌شوند. این را بعضی از اعضای کادر درمان کشور در گفت‌وگو با «هم‌میهن» تایید می‌کنند.

یک فوق‌تخصص کودکان می‌گوید، تقریباً هیچ نوزادی که به بیمارستان مراجعه کرده است، علایم حیاتی نداشته یا با شدت جراحت بعد از چند روز از دست رفته است. یک پرستار هم از مشاهده‌ تشنج منجر به مرگ کودکی در بیمارستانی در تهران خبر می‌دهد. این مرگ‌ومیرها در کنار ساعت کاری فشرده و اضطراب وضعیت جنگی، کادر درمان را هم خسته و فرسوده کرده است اما مشاهدات «هم‌میهن» نشان می‌دهد که آنها با روشی شبیه دوی امدادی به مجروحان رسیدگی می‌کنند.

شنیده ها: در حملات اخیر به تأسیسات صنعتی و نظامی ایران، خطر انفجار، نشت سوخت و تخریب زیرساخت‌های حیاتی، می‌تواند به آلودگی گسترده آب‌های سطحی و زیرزمینی منجر شود. تجربه تلخ جنگ ویتنام و استفاده از «عامل نارنجی» توسط ارتش آمریکا، نمونه‌ای گویا از فجایع زیست‌محیطی جنگ‌های معاصر است که نه‌تنها جنگل‌ها را نابود کرد، بلکه سلامت نسل‌های بعدی را نیز با تهدیدی جدی روبه‌رو ساخت.

در جهانی که هر روز با اخبار درگیری‌های نظامی، تجاوز‌ها و بمباران‌های ویرانگر مواجه است، کمتر به خسارت‌های پنهانی توجه می‌شود که سال‌ها پس از پایان جنگ‌ها، سایه سنگین خود را بر زندگی انسان‌ها و طبیعت حفظ می‌کنند. در میان آوار جنگ‌ها، قربانی‌ای خاموش، اما حیاتی وجود دارد: محیط‌زیست.

شنیده ها: پس از حملات مستقیم اسرائیل به ایران، آن‌دسته از کارگران روزمزدی که زندگی و کارشان به تهران گره خورده، به محض ترک پایتخت، عملا منبع درآمد خود را از دست داده‌اند. برخلاف کارمندان دولتی یا شاغلان رسمی که در این شرایط، دست‌کم حقوق پایه یا بیمه بیکاری را دریافت می‌کنند، برای کارگر روزمزدی که در پروژه‌های عمرانی، باربری، کارگاه‌های ساختمانی یا مراکز خدماتی بدون قرارداد فعالیت می‌کرده، هیچ حمایت رسمی تعریف نشده است.

همزمان با شدت گرفتن درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل و افزایش تهدید‌های امنیتی در پایتخت، تهران در هفته اخیر شاهد موجی از مهاجرت اجباری، کاهش تردد در معابر شهری و تعطیلی یا نیمه‌تعطیلی بسیاری از مشاغل روزانه بوده است. در میان همه اقشار متأثر از این وضعیت، کارگران روزمزد به‌عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های بازار کار، در صدر متضرران قرار دارند.