شنیده ها

شنیده ها: یک کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: وزیر اقتصاد باید دید بلندمدت داشته باشد. دید بلندمدت هم در یک دوره چهار ساله جواب نمی‌دهد، برای اینکه لوازمش نیست، ملزوماتش نیست، شرایطش نیست و بسیار مشکل است. آقای طیب نیا اقتصاددان خوبی است، اما فکر کنید که چرا در زمان آقای روحانی ایشان استعفا کرد؟ به‌دلیل همین معضلات ساختاری که در برابرش بود. به‌دلیل همین ساختار معیوب اقتصاد سیاسی، رانتی. نه آقای طیب نیا و نه حتی یک نوبلیست اقتصاد نمی‌تواند در این ساختار معیوب اقتصاد سیاسی رانتی دستوری نفتی ایدئولوژیک و واپسگرا کار کند. معلوم است که اقدام‌ها با شکست مواجه می‌شود.

چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران در حالی یک سال زودتر از موعد برگزار شد که شاید کمتر کسی تصور می‌کرد بعد از سقوط بالگرد سید ابراهیم رئیسی و همراهان بار دیگر در زمانی کمتر از ۵۰ روز یک دو قطبی تازه شکل بگیرد.

شنیده ها: با کناره‌گیری جو بایدن از انتخابات آتی آمریکا، حالا چشم‌ها به کامالا هریس دوخته شد که صعودش تا دفتر رئیس‌جمهور آمریکا را مدیون بازی باراک اوباما در سال ۲۰۲۰ است. اما آیا او می‌تواند صندلی دموکرات‌ها در اتاق بیضی‌شکل ریاست‌جمهوری آمریکا را برای ۴ سال دیگر حفظ کند؟

کامالاهریسِ ۵۹ ساله، معاون رئیس‌جمهور، سناتور سابق ایالات متحده و دادستان کل کالیفرنیا، در صورتی که در انتخابات ۵ نوامبر پیروز شود، اولین زنی خواهد بود که رئیس‌جمهور ایالات متحده می‌شود. او اولین فرد آفریقایی-آمریکایی-آسیایی است که به عنوان معاون رئیس‌جمهور خدمت می‌کند.

شنیده ها: ایده‌های زیادی هستند که ما آن را بدیهی می‌دانیم، اما زندگی مان را دگرگون کرده‌اند. ایده‌هایی که قبل از آن‌ها زندگی جور دیگری بود؛ جوری که حالا نمی‌توانیم تصورش را کنیم. مجله بریتانیایی «ویک» مجموعه گزارش‌هایی با عنوان «ایده‌هایی که زندگی ما را تغییر دادند» منتشر کرده است. رویداد۲۴ این ایده‌ها را به زبانی ساده برای شما روایت می‌کند. در این شماره خواهیم گفت که هوش مصنوعی از کجا آمد و چه تاثیری بر جهان خواهد داشت.

هوش مصنوعی (AI) که گاهی به آن «هوش ماشینی» نیز گفته می‌شود، نوعی هوش است که توسط ماشین‌ها به منصه ظهور می‌رسد. هوش مصنوعی عبارت است از توانایی یک برنامه کامپیوتری یا یک ماشین برای فکر کردن و یادگیری، به گونه‌ای که بتواند بدون نیاز به دستورات کدگذاری شده، به‌طور مستقل عمل کند. این اصطلاح اولین بار در سال ۱۹۵۵ و توسط جان مک‌کارتی، دانشمند علوم کامپیوتر آمریکایی، مطرح شد.

شنیده ها: در سال‌های اخیر شاهد خیزش راست افراطی در کشور‌های مختلف جهان بودیم و این مسئله نگرانی و ترس بسیاری را برانگیخته است. راست افراطی به طیفی از گروه‌ها، احزاب و کنشگران سیاسی اطلاق می‌شود که اغلب آن‌ها دارای گرایش‌های تند ناسیونالیستی هستند، مهاجرستیز اند و به دولت اقتدارگرا تمایل دارند. در این متن با ایدئولوژی و تاریخ راست افراطی آشنا می‌شویم.

راست افراطی را می‌توان نوعی ایدئولوژی ستیزه‌جو دانست که در پی ساختن جامعه‌ای همگن است. به گفته‌ی ژان-ایو کامو، متخصص جریان‌های راست‌گرا، هسته‌ی اصلی جهان‌بینی راست افراطی عبارت است از نوعی نگاه «پیکروار» به جامعه؛ یعنی این ایده که جامعه همچون موجودی زنده، همگن و اندام‌وار است؛ درست مانند بدن یک انسان. این پیکر زنده، توسط عناصری که از بیرون وارد آن شده اند (مهاجران، روشنفکران، مدرنیته، احزاب مختلف و...) بیمار شده است و برای درمانش باید آن را براساس یک اصل بنیادین (مانند قومیت، ملیت، مذهب یا نژاد) بازسازی کرد و از هرگونه ناخالصی و کثرتی زدود. به همین دلیل راست افراطی از دشواری‌های سیاسی و بحران‌های اقتصادی بهره می‌برد و، بیش از همه، درمیان شهروندانی که دچار بحران اقتصادی شده اند یا از حیث اجتماعی و سیاسی دچار تحقیر شده اند رشد می‌کند.

شنیده ها: با نگاهی به انتقاد‌های امروز مردم به دولت روحانی مشخص می‌شود که بخش بزرگی از آن‌ها متوجه وزارت کشور است. عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت روحانی از افراد نزدیک به علی لاریجانی رییس وقت مجلس بود. عملکرد او در نحوه افزایش قیمت بنزین و سپس اعتراضات پس از آن همچنان یکی از پررنگ‌ترین هجمه‌ها به دولت دوازدهم را شکل می‌دهد.

مسعود پزشکیان روزبه‌روز به نخستین تصمیم‌های سرنوشت‌ساز خود نزدیک می‌شود. او باید پس از مراسم تحلیف در مجلس، کابینه خود را معرفی کند. در این میان به دلیل شرایط کشور، برخی از سمت‌های دولت از جمله معاون اولی و وزارت اقتصاد و دیگر نهاد‌های تصمیم‌ساز اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار دارند.

شنیده ها: آتش زدن مزارع کشاورزی در خوزستان، امر رایجی است. کشاورزان پس از برداشت گندم و جو، باقی‌ماندۀ محصولات که همان کاه و کلش باشد را با اعتقاد به اینکه کشت بعدی سریع‌تر به محصول می‌رسد، آتش می‌زنند. این باور گرچه علمی نیست، تبعات واقعی بر محیط‌زیست و منابع طبیعی دارد. این روز‌ها منطقۀ حفاظت‌شدۀ خائیز درحال سوختن است، زیرا یک کشاورز تصمیم گرفت زمین کشاورزی‌اش را آتش بزند تا سریع‌تر به کشت بعدی و محصول برسد.

«هدایت‌الله دیده‌بان» مسئول منطقۀ حفاظت‌شدۀ خائیز، نقطۀ شروع آتش‌سوزی را روستای «ده‌خلیفه» می‌داند، همان‌جا که کشاورزی تصمیم گرفت زمین زراعی‌اش را برای کشت بعدی آتش بزند. محیط‌بانان سریع به منطقه رفته و تلاش کردند آتش را خاموش کنند. حوالی ساعت پنج عصر وزش باد شدیدتر و حریق از کنترل خارج شد و خود را به منطقۀ حفاظت‌شده رساند. «در این منطقه به واسطۀ کم‌آبی، جمعیت حیات‌وحش محدود و سرعت پیشروی حریق کم است؛ همین موضوع سبب شده تلفات کل و بز و .. را نداشته باشیم؛ هر چند مارها، عقرب‌ها و یا برخی پرندگان، درگیر حریق می‌شوند.»

شنیده ها: بر خلاف «تب دنگی» یا کرونا، «جذام» یک بیماری باکتریایی است. باکتری به نام «مایکوباکتریوم لپره» باعث بروز این بیماری می‌شود. تنها افرادی که به مدت طولانی در کنار یک فرد مبتلا به جذام زندگی کنند، ممکن است این بیماری به آنها سرایت کند. در غیر این صورت جذام بیماری نیست که به سادگی تبدیل به پاندمی شود.

وقوع باران‌های سیل‌آسا طی ماه‌های گذشته در ایران و دیگر کشورهای منطقه علاوه بر خسارت‌های جانی و مالی اتفاقاتی را رقم زده که باعث به خطر افتادن سلامت انسان‌ها شده است. اینکه «تب دنگی» هر ساله در دنیا نزدیک به ۴۰۰ میلیون نفر را درگیر می‌کند و تاکنون ۱۲۸ کشور جهان آماری از ابتلا به این بیماری را اعلام کرده‌اند یک طرف ماجرا است و احتمال شیوع آن در کشور ما طرف دیگر.

شنیده ها: سعید جلیلی دوباره به سایه بازگشت. جایی که ۱۱ سال گذشته را در آن سپری کرده بود. او در انتخابات شکست خورد، اما در بیانیه و نخستین سخنرانی خود پس از انتخابات رسما اعلام کرد که همچنان به فعالیت سیاسی خود در سایه ادامه خواهد داد و به «تصحیح خطاها» و «رفع نقص‌ها» کمک می‌کند و هر جا هم که نیاز باشد، «ورود» خواهد کرد.

سعید جلیلی دوباره به سایه بازگشت. جایی که ۱۱ سال گذشته را در آن سپری کرده بود. او در انتخابات شکست خورد، اما در بیانیه و نخستین سخنرانی خود پس از انتخابات رسما اعلام کرد که همچنان به فعالیت سیاسی خود در سایه ادامه خواهد داد و به «تصحیح خطاها» و «رفع نقص‌ها» کمک می‌کند و هر جا هم که نیاز باشد، «ورود» خواهد کرد. کاری که البته به نظر می‌رسد درست نقطه مقابل فعالیت‌ها در دولت‌های پیشین است. از پرونده کرسنت در دولت خاتمی تا مانع‌تراشی در مسیر مذاکرات در دولت مرحوم رئیسی، رد پای جلیلی دیده می‌شود. مروری بر این پرونده‌ها و عملکرد جلیلی و یارانش نقش‌آفرینی آن‌ها در سایه را بیش از پیش روشن می‌کند.

شنیده ها: مسعود پزشکیان برای بسیاری با سنت‌شکنی در صدا و سیما و اشاره او به مرگ مشکوک مهسا امینی در سال ۱۴۰۱ شناخته می‌شود. او درباره مساله گشت‌ ارشاد و سیاست‌های چکشی و بی‌حرمتی به زنان در سطح جامعه به صورت جدی اعلام موضع کرده است. نکته مهم دیگر حمایت کافی از برنامه‌های خوداشتغالی زنان است، بحرانی که سبب شده بسیاری از زنان نتوانند به‌صورت مستقل کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند. حال نوبت عملی سازی وعده‌ها در این خصوص است.

مسعود پزشکیان با کسب ۱۶ میلیون و ۳۸۴ هزار و ۴۰۳ رای، نهمین رئیس جمهور ایران شد. حال جشن پیروزی به پایان رسیده و پیش روی رئیس جمهور منتخب، ابرچالش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی، سیاسی و بین‌المللی شناور هستند. حال آنکه پزشکیان خود در انتخاباتی پیروزی شده که به باور کارشناسان نظم سابق اجتماعی را نداشت و دچار تغییرات جدی شده بود. پزشکیان در انتخاباتی پیروز شد که حدود ۶۰ درصد مردم در آن شرکت نکردند و رقابت او با رقیب در بعضی استان‌ها پایاپای بود. بله! پیروزی پزشکیان بر جلیلی را می‌توان نمادی از اراده مردم برای تغییر دانست.

شنیده ها: در ۲۵ مین سالگرد واقعه ۱۸ تیر ۱۳۷۸ نکته‌ای که می‌توان به روایت جامع سال قبل افزود این است که رییس جمهوری منتخب هم حاضر و آسیب دیده ۱۸ تیر ۷۸ است. نه به عنوان دانشجو در تهران که در مقام رییس دانشگاه علوم پزشکی تبریز.

در بیست‌و‌پنجمین سالگرد واقعه ۱۸ تیر ۱۳۷۸ (حمله لباس شخصی‌ها به کوی دانشگاه) نکته‌ای که می‌توان به روایت جامع سال قبل افزود این است که حسب آنچه آقای سعید الله بداشتی عضو مجمع نیرو‌های خط امام در جریان رقابت‌های انتخاباتی اخیر نوشت مسعود پزشکیان - رییس جمهوری منتخب - نه به عنوان دانشجو که در مقام رییس دانشگاه و نه در تهران که در تبریز حضور داشته و آسیب دیده است.