خانوارهای ایرانی در بی سفری !
تینا رضاسلطانی: سفر به جابه‌جایی انسان از محلی به محلی دیگر به هر منظوری یا هر مدت زمانی گفته می‌شود. این جابه‌جایی می‌تواند با وسیله یا بدون هیچ وسیله حمل و نقلی صورت بگیرد. تعداد سفرهای داخلی خانوارهای ایرانی در ۷ سال گذشته حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.
بررسی داده‌های مرکز آمار ایران از طرح آمارگیری از گردشگران ملی کشور نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر، علی‌رغم افزایش اهمیت جهانی گردشگری به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد، سهم سفرهای داخلی در ایران با افت چشمگیری مواجه شده و از سوی دیگر هزینه‌های هر سفر نیز با رشد سرسام‌آوری همراه بوده است.
به گزارش ایسنا، بر اساس نتایج طرح‌های آماری اجرا شده، تنها ۵۲ درصد خانوارهای ایرانی در بهار ۱۴۰۳ حداقل یک سفر بومی داشته‌اند؛ در حالی که این نسبت در بهار سال ۱۳۹۵ بیش از ۵۷ درصد بوده است.
فعالیت‌های آماری مرکز آمار ایران در حوزه گردشگری از سال ۱۳۸۱ آغاز شد؛ زمانی که با توجه به نبود اطلاعات دقیق در زمینه سفرهای داخلی، کشور با چالش‌های جدی در تصمیم‌سازی‌های کلان مواجه بود. نخستین قدم‌ها با الگوبرداری از مطالعات سازمان جهانی گردشگری برداشته شد و پس از چندین تغییر مدیریتی، سرانجام در سال ۱۳۸۷، نخستین طرح ملی آمارگیری از گردشگران ملی کشور به صورت فصلی اجرا شد.
تا پیش از آن، اطلاعات آماری موجود صرفاً به بازدیدکنندگان از موزه‌ها و بناهای تاریخی محدود می‌شد و هیچ تصویری از الگوهای سفر، هزینه‌ها، یا اهداف گردشگری در اختیار نبود.
از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳، اطلاعات آماری برای فصول بهار و تابستان، در دوره ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ برای فصل بهار گرآوری شد. در سال ۱۴۰۰ با وجود شرایط بحرانی کرونا، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از مرکز آمار درخواست کرد تا تولید «حساب‌های اقماری گردشگری» در دستور کار قرار گیرد. اگرچه این طرح از حدود یک دهه قبل مطرح بود، اما به دلایل متعدد از جمله تأمین نشدن اعتبار تا آن سال اجرایی نشده بود.
در سال ۱۴۰۰ اطلاعات سفر برای ۱۲ ماه سال گردآوری شد تا مقدمات لازم برای تهیه حساب‌های اقماری گردشگری فراهم شود، اما به دلیل شرایط ویژه کرونایی، حجم سفرها به شدت کاهش یافته بود.
در ادامه این روند در سال ۱۴۰۳ مرکز آمار ایران با هدف بهینه‌سازی داده‌های سری زمانی، اجرای طرح گردشگران ملی را از سر گرفت که جداول آن برای فصل بهار منتشر شده است. جمع‌آوری اطلاعات فصل زمستان همچنان در حال انجام است و طبق اعلام این مرکز، نتایج برای کل سال ۱۴۰۳ تا اوایل تابستان منتشر خواهد شد.
طبق اطلاعات ارائه شده در فصل بهار ۱۴۰۳، از میان ۲۷ میلیون و ۳۵۳ هزار خانوار ایرانی تنها ۵۲ درصد خانوارها حداقل یک سفر داشته‌اند. این آمار نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته است. همچنین تعداد کل سفرهای داخلی ایرانیان به ۷۰ میلیون و ۶۰۰ هزار سفر رسیده که نسبت به ۱۱۲ میلیون سفر ثبت شده در سال ۱۳۹۸ افت چشمگیری داشته است.
وی اضافه کرد: از نظر نوع سفر در بهار سال ۱۴۰۳ حدود ۵۱ درصد سفرها بدون اقامت شبانه انجام شده‌اند و ۴۹ درصد دارای اقامت شبانه بوده‌اند. این نسبت در سال‌های مختلف تقریباً ثابت مانده، اما در مجموع تعداد کل سفرها کاهش یافته است.
- میزان سفر خانوارهای ایرانی در سال 1404
به گزارش خبرنگار مهر، آمار سفرهای نوروزی سال ۱۴۰۴ توسط ستاد هماهنگی خدمات سفر اعلام شد و در آنطور که دبیر این ستاد اعلام کرده، آمارها بر اساس چند شاخص گرفته شده است، از جمله میزان اقامت در اقامتگاه‌های رسمی، اضطراری و نیمه رسمی، تردد موبایل، تردد خودروها، میزان سوخت مصرف و میزان مصرف پسماند در شهرهای مقصد.
این ستاد اعلام کرده که با تاکید بر استفاده از فناوری‌های نوین در رصد آماری وزارت ارتباطات به عنوان ۲۸ مین عضو ستاد اضافه شد و با استفاده از فضای ابری تلفن همراه رصد آماری مسافران با دقت بیشتری میسر شد. بر اساس نمودار آماری که از تعداد اقامت‌ها به دست آمده اقامت نیمه رسمی در استان‌های با ظرفیت پایین اقامت رسمی با تعداد بیشتری اتفاق افتاده است.
این اساس شهرهای با بیشترین تعداد مسافر عبارتند از مشهد، شیراز، تهران، اصفهان، بندرعباس، قم، کرج، رشت اهواز، خرم آباد. این آمار نشان می‌دهد که همچون سال‌های گذشته مشهد رتبه اول را در تعطیلات نوروزی دارد و تهران هم که همیشه مسافر فرست بوده تا مسافر پذیر، این بار در ردیف سوم جای گرفته است. شاید به این دلیل که زیبایی‌های پایتخت شلوغ ایران تنها در روزهای عید قابل مشاهده است از این رو گردشگران، برای دیدن آن به تهران سفر می‌کنند.
آمار تجمیعی اقامت‌های ثبت شده در مراکز اقامتی رسمی نیمه رسمی و اضطراری نیز از ۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین اعلام شده است بر این اساس بیش از ۶۰ میلیون و ۹۷۰ هزار نفر شب اقامت با حذف شب اقامت و شماره‌های تکرار شونده ثبت شده‌اند همچنین ۳۶ میلیون و ۵۱۹ هزار نفر از ابتدای تعطیلات به مسافرت رفته‌اند. ضمن اینکه مازندران با ۴ میلیون و ۹۴۴ هزار نفر و گیلان با سه میلیون و ۹۲۱ هزار نفر دو استانی هستند که قبل از استان خراسان رضوی در صدر استان‌هایی قرار دارند که اقامت در آنها زیاد بوده است.
آمارها نشان می‌دهد که مجموع اقامت‌های رسمی ۱۰ میلیون و ۳۷۶ هزار نفر شب اقامت بوده است و هتل‌های خراسان رضوی میزبان دو میلیون و ۷۹۴ هزار نفر و پس از آن مراکز اقامتی رسمی در مازندران میزبان یک میلیون و ۷۶۷ هزار نفر بوده‌اند. همچنین میزان اقامت فرهنگیان در کلاس‌های درس ۱۵ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است.
حمل و نقل عمومی نیز با ۱۹ درصد رشد مواجه بوده و افزایش حمل و نقل دریایی ۶.۱ و خطوط ریلی ۴.۵ درصد رشد داشته است. بیشترین رشد تردد استانی از ۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین نسبت به مدت مشابه سال گذشته بوده است. ایلام هم با ۲۷ درصد و پس از آن خوزستان با ۲۰ درصد رشد در تردد بین استانی مواجه شد.
