شنیده ها: چارچوب پیشنهاد ایالات متحده به جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات حساس درباره برنامه هسته‌ای تهران کم‌کم شفاف‌تر می‌شود، اما اینکه آیا توافقی در راه است یا نه، همچنان مبهم و نامشخص باقی مانده است.
چارچوب پیشنهاد ایالات متحده به جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات حساس درباره برنامه هسته‌ای تهران کم‌کم شفاف‌تر می‌شود، اما اینکه آیا توافقی در راه است یا نه، همچنان مبهم و نامشخص باقی مانده است.
شنیده ها: به‌رغم دشمنی تاریخی، هر دو طرف انگیزه‌هایی برای توافق دارند: دولت ترامپ خواهان بازگرداندن ثبات استراتژیک در خاورمیانه جنگ‌زده و اشباع از بحران است که می‌تواند در صورت تدام وضعیت فعلی‌اش جنگی تمام عیار را به روی خود ببیند، و کسب وجهه به عنوان "توافق‌ساز" است که به گفته او می‌خواهد به تنش‌ها و جنگ‌ها در جهان پایان دهد؛ ایران نیز به دنبال کاهش تحریم‌ها و توقف درگیری‌هاست، به‌ویژه پس از تضعیف گروه‌های مورد حمایتش که طی یک سال گذشته ضربات سختی را متحمل شده‌اند.
آیا دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا می‌تواند توافقی تازه و مؤثر با ایران منعقد کند؟ دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام با ایران که در زمان باراک أوباما، رئیس جمهوری پیشین امضا شده بود، خارج شد. او آن توافق را ناکافی می‌دانست و می‌گفت بیشتر به سود ایران است تا به سود منافع ایالات متحده. اما اکنون او تلاش دارد مذاکرات تازه‌ای را برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران پیش ببرد و اتفاقا به توافق هم برسد. به نظر می‌رسد آنچه روی آن در حال مذاکره است مشابه همین برجامی است که در دوران باراک أوباما امضا شد.
شنیده ها: یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌المللی، معتقد است: ایران باید تلاش کند خود را در بازی‌های خاورمیانه فعال‌تر کند و تبدیل به عضوی برجسته در مناسبات منطقه شود. تداوم حضور ایران در مثلث ایران-روسیه-چین تاکنون نتایج مطلوبی نداشته و ما باید به سمت خاورمیانه‌ای حرکت کنیم که هم بتوانیم سرمایه جذب کنیم و هم سیاستی مبتنی بر تنش‌زدایی در منطقه دنبال کنیم.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه ۷ خرداد در یک نشست خبری در کاخ سفید درباره حمله احتمالی اسرائیل به ایران گفت که «به نتانیاهو گفتم، فکر نمی‌کنم حالا زمان مناسبی برای حمله به ایران باشد. ما هم اکنون در حال مذاکره هستیم و تاکنون گفت‌و‌گو‌های خیلی خوبی داشته‌ایم.»
شنیده ها: ایران پیشنهاد کرده غنی‌سازی را به ۳.۶۷ درصد (سطح برجام) کاهش دهد و بخشی از ذخایر اورانیوم خود را تحت نظارت آژانس رقیق یا صادر کند. این پیشنهاد با هدف کاهش نگرانی‌های غرب ارائه شده، اما آمریکا خواستار «غنی‌سازی صفر» است، موضعی که تهران آن را غیرواقعی می‌داند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در جدیدترین اظهارنظرش طی گفت‌و‌گو با لاناسیون تأیید کرد که «ما در ایران حضور دائمی داریم و بازرسی‌ها هرگز قطع نشده است».
روند مذاکرات میان ایران و آمریکا حالا و در چهارمین دور گفت‌و‌گو‌ها گویا به مراحل حساسی رسیده است و به نظر می‌رسد که با چهار دور گفت‌وگوی غیرمستقیم در مسقط و رم، پس از دور چهارم بود که طرفین اذعان داشتند که پیشرفت‌های قابل‌توجه‌ای رخ داده است.
شنیده ها: اقتصاد ایران در هفته‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری در وضعیت «انتظار و تعلیق» به‌سر می‌برد؛ وضعیتی که ریشه آن را باید در توقف مذاکرات سیاسی، نوسانات بی‌قاعده بازار ارز و طلا و سردرگمی فعالان اقتصادی جست‌و‌جو کرد. در چنین فضایی، بسیاری از تصمیم‌های کلان و خرد اقتصادی معلق مانده و بازیگران اصلی اقتصاد، اعم از واردکنندگان، صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران، از ترس زیان‌های احتمالی، فعلا دست نگه داشته‌اند.
بازار ارز، به‌عنوان دماسنج روانی اقتصاد، این روز‌ها بیش از آنکه تابع عوامل بنیادی باشد، اسیر شایعه‌ها، سیگنال‌های سیاسی و جو روانی است. نوسان‌های مکرر نرخ دلار، تصمیم‌گیری را برای فعالان تجاری سخت کرده؛ واردکنندگان از ترس گران‌تر شدن کالا‌ها یا زیان ناشی از کاهش نرخ ارز، ثبت سفارش را به تعویق انداخته‌اند، و صادرکنندگان نیز در نبود چشم‌انداز روشن از سیاست‌های ارزی و ثبات نرخ تسعیر، ترجیح می‌دهند کالا را انبار کنند تا آنکه وارد چرخه فروش کنند.
شنیده ها: به باور ناظران روسیه از توافق احتمالی میان ایران و آمریکا به واسطه دلایل متفاوت استقبال می‌کند، چرا که این بازیگر هم می‌خواهد در جنگ اوکراین دست بالا را داشته باشد و هم مانع از بروز تنش در غرب آسیا شود، چون منافعش در این منطقه به خطر خواهد افتاد.
به باور ناظران روسیه از توافق احتمالی میان ایران و آمریکا به واسطه دلایل متفاوت استقبال می‌کند، چرا که این بازیگر هم می‌خواهد در جنگ اوکراین دست بالا را داشته باشد و هم مانع از بروز تنش در غرب آسیا شود، چون منافعش در این منطقه به خطر خواهد افتاد. در کنار این دو گزاره، روابط راهبردی مسکو با تهران نیز یکی از دلایل تاکید روسیه بر دیپلماسی است.
شنیده ها: آغاز مذاکرات ایران و ایالات متحده و ادامه دار شدن این مذاکرات، با گمانه زنی‌های متفاوتی در خصوص آینده اقتصاد کشور، معیشت مردم، نرخ ارز و امکان جذب سرمایه گذاری‌های خارجی همراه شده است.
قائم پناه معاون اجرایی رییس جمهور گفته است: «مذاکرات به صورت برد برد با حفظ منافع ایران در اسرع وقت به پایان خواهد رسید و گشایش زیادی برای فعالان اقتصادی باز خواهد شد.»، عبدالله مهاجر، خزانه‌دار اتاق بازرگانی ایران نیز گفته است: «ممنوعیتی برای فعالیت اقتصادی با آمریکا نداریم و درحال حاضر نیز صادرات به آمریکا داریم. هیچ منعی برای تجارت با هیچ کشوری جز رژیم صهیونیستی نداریم.»
شنیده ها: اعمال شدیدترین تحریم‌ها از زمان خروج ترامپ از برجام، از سویی تجهیزات ایران را آنقدر فرسوده کرده که امکان برداشت منابع انرژی خود را ندارد و از سوی دیگر امکان سرمایه‌گذاری خارجی نیز دریغ شده و ایران را در بحران ناترازی انرژی قرار داده است. اکنون که راه مذاکره گشوده شده و پزشکیان هم از موافقت رهبر انقلاب با سرمایه گذاری آمریکایی‌ها خبر داده است، بار دیگر نیاز ضروری به حضور این شرکت‌های آمریکایی و سرمایه‌گذاری آنها در ایران، به خصوص در حوزه انرژی خود را نمایان می‌کند.
روز چهارشنبه، بیستم فروردین ماه مسعود پزشکیان در سخنرانی که به مناسبت روز ملی فناوری هسته‌ای داشت، خبر مهمی از موافقت رهبر انقلاب با سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران داد. پزشکیان در بخشی از سخنرانی خود عنوان کرد: «من هر هفته بار‌ها و بار‌ها خدمت مقام معظم رهبری هستم؛ ایشان با سرمایه‌گذار آمریکایی در کشور هیچ‌گونه مخالفتی ندارند، سرمایه‌گذار بیاید و سرمایه‌گذاری کند». اما مسئله مهمی که رئیس جمهور ایران اکنون عنوان کرده، مسئله‌ای است که در زمان انعقاد برجام بار‌ها از سوی کارشناسان و تحلیلگران تاکید می‌شد که ورود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌تواند تضمینی برای اجرای موفق برجام باشد و در فقدان آن، زمینه خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران فراهم شد.
شنیده ها: روزنامه العرب چاپ لندن می‌نویسد: امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، در سفر خود به ایران چنان تعامل کرد که گویی جهان دستخوش تغییرات بزرگی مانند طوفان الاقصی و جنگ‌های غزه و لبنان نشده است و قطر همچنان می‌تواند مانند دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن به میانجیگری و حل‌وفصل منازعات بپردازد.
ناظران مسائل حوزه خلیج فارس معتقدند که دوحه نتایج جنگ ۲۰۲۳-۲۰۲۴ در غزه و لبنان را به‌درستی درک نکرده است؛ جنگی که نگاه طرف‌های تأثیرگذار منطقه را به سمت صلح، میانجیگری و توافقات تغییر داده است. آنها تأکید دارند که آنچه شیخ تمیم به‌دنبال تحقق آن از طریق حل‌وفصل منازعات است، فراتر از توان قطر بوده و سفر به ایران پیش از جنگ، با سفر پس از جنگ یکسان نیست.
شنیده ها: جلیلی در دوره دولت‌هایی که از روسای آنها شکست خورد، رفتاری مشابه نشان داده است؛ هم در دوره دولت یازدهم و هم در دوره دولت فعلی که چهاردهم باشد، تحت لوای «دولت سایه» روبروی دولت مستقر قرار می‌گیرد و گویی که هنوز انتخابات برای او و اطرافیانش تمام نشده است.
این روز‌ها دیگر تعارفات سیاسی را کنار گذاشته و مستقیم حمله می‌کند؛ یا به قول معروف، او برای دولت شمشیرش را از رو بسته است؛ او، سعید جلیلی است؛ نامزد بازنده انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و چهاردهم و نامزد انصرافی انتخابات ۱۴۰۰.
