شنیده ها: هانس جی مورگنتا نظریه‌پرداز برجسته «واقع‌گرایی در روابط‌بین‌الملل» می‌گوید: «کشورها سه خواست را ممکن است به مقتضای موقعیت خود هدف‌گذاری کنند: ۱- حفظ وضع موجود؛ ۲- توسعه‌طلبی امپریالیستی؛ ۳- کسب اعتبار.» بنابراین او چنین نتیجه می‌گیرد که سیاست‌خارجی دولت‌ها به عنوان بازیگران صحنه بین‌الملل تابعی از حفظ، افزایش یا نمایش قدرت است. بدیهی است در این میان آنچه کانون توجه است، همانا «منافع ملی» به عنوان راهنمای عمل دولت‌هاست.
دولت رجب طیب اردوغان خود را متعهد به میراث سه وجهی امپراطوری ازهم‌پاشیده عثمانی در اوایل قرن بیستم می‌خواند: پان عثمانیسم؛ پان‌ترکیسم و پان‌اسلامیسم. از این رو می‌کوشد در دو جبهه فعالانه عمل کند. تقلا در این دو جبهه متفاوت با هدف تبدیل مولفه‌های ژئوپلیتیک به دارایی‌هایی استراتژیک است.
