شنیده ها

شنیده ها: بحران جدید پیرامون بازگشت تحریم‌های ایران، به شکافی عمیق در نظم حقوقی بین‌الملل انجامیده است. غرب با رد مصالحه و تکیه بر سازوکار «بازگشت خودکار»، نه‌تنها اجماع جهانی بر سر برجام را فروپاشاند، بلکه اهرم‌های نظارتی و سیاسی خود را از دست داد. در مقابل، روسیه و چین این تحریم‌ها را نامشروع دانسته و راه را برای همکاری‌های نظامی با ایران گشوده‌اند. نتیجه، تضعیف اقتدار شورای امنیت و پیدایش نظمی چندپاره و پرمخاطره در روابط بین‌الملل است.

«یورش به شورای امنیت سازمان ملل»، این همان عبارتی بود که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجهٔ روسیه، این هفته با لحنی تند به کار برد. او دبیرخانهٔ سازمان ملل و قدرت‌های غربی را به انجام «تلاشی غیرقانونی» برای احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران متهم کرد.

شنیده ها: نباید فراموش کرد که هم‌زمان با فشارهای خارجی، تلاش‌هایی برای اثرگذاری بر افکار عمومی منطقه و جهان در جریان است.اکنون می‌توان گفت تقابل میان ایران و غرب وارد مرحله تازه ای شده است. اگر در سال‌های گذشته اختلاف‌نظرها صرفاً بر سر فعالیت‌های هسته‌ای بود، امروز این تقابل ها در خصوص جنبه‌های ژئوپلیتیکی و یافته‌های امنیتی است. در چنین شرایطی، طبیعی است که ابزارهای فشار نیز متنوع تر و چندوجهی تر شوند.

با حضور استیو ویتکاف در خاورمیانه،برای شکل دهی صلح در غزه، شایعاتی در خصوص احتمال مذاکره یا دیدار عراقچی و ویتکاف نیز مخابره شد. با این وجود عراقچی این موضوع را تکذیب کرده است.

شنیده ها: تشدید اختلافات داخلی بر سر خروج از ان.پی.تی یا قطع همکاری کامل با آژانس، می‌تواند موقعیت بین‌المللی ایران را به‌شدت تضعیف کند. ضرورت دارد که تصمیم‌گیران اصلی در تهران، به جای اقدامات شتاب‌زده که تبعات غیرقابل بازگشتی دارد، بر یک استراتژی ملی مبتنی بر اجماع داخلی تأکید کنند. ایجاد وحدت نسبی در فضای سیاسی کشور، شرط لازم برای مدیریت این بحران است.

سه کشور اروپایی با فعال‌سازی «مکانیزم ماشه» مسیر بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را آغاز کرده‌اند؛ اقدامی که فشار سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای به‌همراه دارد. اروپا سه شرط شامل ازسرگیری مذاکرات با آمریکا، بازگرداندن دسترسی آژانس و ارائه گزارش شفاف از ذخایر اورانیوم را مطرح کرده است. کارشناسان توصیه می‌کنند ایران با پرهیز از واکنش‌های شتاب‌زده، بازگشت به دیپلماسی، مدیریت اختلافات داخلی، تقویت روابط متوازن خارجی و تنوع‌بخشی اقتصادی از بحران عبور کند.

شنیده ها: انتظار می رفت چین و روسیه در این شرایط میانجیگری کنند. می دانیم که حق وتوی این ۲ کشور در موضوع پرونده هسته ای ایران، باطل شده است. اعضای دائمی دیگر حق وتو ندارند. وساطت این دو کشور بین ایران و کشورهای اروپایی، می توانست تاثیر مثبتی داشته باشد. ما نباید در حل این پرونده زمان را تا این حد از دست می دادیم که اروپا به سمت آمریکا و اسرائیل حرکت کند. هم اسرائیل و هم ایالات متحده، اروپایی ها را تحت فشار قرار داده اند که مکانیسم ماشه را فعال کند.

مقام های سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) و نماینده اتحادیه اروپا، به زودی با طرف ایرانی  دیدار خواهند کرد. مذاکرات در سطح معاونان وزارت خارجه انجام خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود ریاست هیئت ایرانی همچون گذشته بر عهده مجید تخت روانچی و کاظم غریب آبادی باشد.

شنیده ها: سیاست تجاری تازه دونالد ترامپ، که بر پایه برداشت‌های نادرست تاریخی و اقتصادی بنا شده، نه‌تنها تهدیدی جدی برای ثبات اقتصاد جهانی‌ست، بلکه زیان‌های مستقیمی به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان آمریکایی وارد خواهد کرد. این چرخش به‌سوی حمایت‌گرایی، بازگشت به الگو‌های شکست‌خورده قرن نوزدهم است. اما جهان می‌تواند با تقویت همکاری‌های چندجانبه و بازسازی نظم تجاری، مانع از پیروزی حماقت بر منطق شود.

اگر شما هم متوجه نشدید که ایالات متحده آمریکا دارد «غارت، چپاول، تجاوز و تاراج می‌شود؛ آن هم به‌دست کشور‌هایی از نزدیک و دور»؛ یا اینکه این کشور به‌طرزی بیرحمانه از «حق شکوفایی» خود محروم شده است، تبریک می‌گویم: درک شما از واقعیت، آشکارا به‌مراتب روشن‌تر از رئیس‌جمهور ایالات متحده است.

شنیده ها: اندیشمندان و مفسران سیاسی نیز باید گاهی به پیش‌بینی‌های گذشته خود نگاهی بیندازند و اشتباهات خود را مرور کنند. تصور کنید چه اتفاقی می‌افتاد اگر تحلیلگران برجسته‌ای مثل «توماس فریدمن»، «جو اسکاربرو»، «ریچل مدوم»، «جانان گانش»، «فرید زکریا»، «گلن گرینوالد»، «یان برمر» و «آن اپلباوم» هر ساله گزارشی درباره تحلیل‌ها و برداشت‌های نادرست سال گذشته خود ارائه می‌دادند. 

در نهایت، هیچ‌کس از اشتباه مصون نیست. حتی اگر به گفته «فیلیپ تتلاک»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه پنسیلوانیا اعتقاد داشته باشید. حتی کارشناسان برجسته نیز در پیش‌بینی آینده با مشکل روبه‌رو می‌شوند. تأمل صادقانه درباره اشتباهات، هم برای فرد و هم برای عموم آموزنده است و زمینه‌ای فراهم می‌کند تا همه از آن اشتباهات درس بگیرند.

شنیده ها: دونالد ترامپ با رویکرد معامله‌گرانه و اولویت‌دادن به منافع آمریکا، نظم جهانی مبتنی بر چندجانبه‌گرایی را به چالش کشیده و کشور‌های کوچک‌تر و اقتصاد‌های در حال توسعه را به حاشیه رانده است. در مقابل، بایدن تلاش کرد دیپلماسی و ارزش‌های بین‌المللی را احیا کند، اما تناقضات در عمل به وعده‌ها و چالش‌های ژئوپلیتیکی، این هدف را تضعیف کرد.

دونالد ترامپ اغلب به‌عنوان شخصیتی معامله‌گر شناخته می‌شود، اما در سطحی کلی، تمامی رهبران جهان تا حدودی دارای چنین ویژگی‌هایی هستند. آنچه ترامپ را متمایز می‌کند، فرصت‌طلبی آشکار اوست که بار‌ها به بهای ارزش‌ها، اتحاد‌ها و حتی معاهدات تمام شده است.